Dit artikel is, evenals een gelijknamig radioverslag door Kate McGee [en – alle links] en fotograaf Miguel Gutierrez Jr. voor The World, oorspronkelijk verschenen op PRI.org op 5 november 2015. Het wordt hier nogmaals gepubliceerd als onderdeel van een overeenkomst tot uitwisseling van content.

Opstaan, aankleden, huiswerk in je tas stoppen en eventueel een lunch maken. Dat is de typische ochtendroutine van de meeste studenten. Maar sommige leerlingen uit de Amerikaans-Mexicaanse grensstreek nemen nog iets anders mee naar school: hun paspoorten. De negentienjarige Arlet Burciaga is een van die leerlingen.

Arlet is al ruim een uur geleden opgestaan. Ze staat in de bescheiden keuken van haar huis in Ciudad Juárez, Mexico. Aan de verder kale muren hangt een klein bordje met de tekst ‘Feliz’, wat ‘gelukkig’ betekent. Haar moeder, Martha Flores Ibarra, is peso’s aan het tellen.

Martha is net thuis van haar nachtdienst bij een fabriek voor auto-onderdelen, waar ze omgerekend zo’n 42 euro per week verdient. Zij wonen hier samen met de jongere zus van Arlet en met haar oudere broer, die eveneens in een fabriek in Juárez werkt. Martha geeft Arlet drie peso’s voor de bus en vier voor de tolbrug, omgerekend een totaal van zo’n 0,40 euro. Ze geven elkaar een knuffel en een kus en dan gaat Arlet op weg.

06:54 uur

Arlet begint haar reis naar school.

Ze woont in Mexico, maar gaat naar school in de Verenigde Staten. Om precies te zijn naar het Lydia Patterson Institute, een particuliere methodistenschool in El Paso, Texas. Arlet had ook in Mexico naar school kunnen gaan. Ze hoorde echter via haar kerk over deze Amerikaanse middelbare school en kreeg na haar inschrijving een volledige studiebeurs. De school betaalt de kosten die ze maakt om dagelijks de grens over te steken en daarnaast ontvangt Arlet omgerekend zo’n 18 euro per maand voor overige onkosten.

06:59 uur

Zodra Arlet bij de bushalte is, komt de bus meteen aanrijden. Er zijn weinig mensen op straat, maar in de bus is het druk.

Het is een kort ritje naar de brug. Voor Arlet is deze trip dagelijkse kost, ook al weet ze dat het redelijk uitzonderlijk is. ‘Ik vind het niet gewoon’, zegt Arlet een beetje lachend. ‘Het is niet niks om iedere dag de brug over te steken. Het is steeds weer een belevenis, want je weet nooit wat er kan gebeuren op de brug of tijdens de wandeling naar huis.’

Juárez, ooit bekend als ‘moordhoofdstad van de wereld’, is nog steeds economisch herstellende van het geweld van drugskartels dat plaatsvond tussen 2009 en 2012. Maar nu zeggen mensen aan beide zijden van de grens zich veilig te voelen in de stad. Inwoners van zowel El Paso als Juárez zeggen dat er een verkeerd beeld bestaat over het leven in het grensgebied. Ondanks het huidige politieke immigratiedebat reizen mensen dagelijks heen en weer tussen de twee steden.

Soms kan de oversteek moeilijker zijn. Na terroristische aanslagen zoals op 11 september en bij de marathon van Boston, wordt de beveiliging aangescherpt en worden de rijen langer. Andere keren kan Arlet de grens niet oversteken omdat ze net als iedere andere puber dingen vergeet mee te nemen, waaronder haar paspoort.

07:05 uur

Arlet komt aan bij het tolpoortje. ‘Er is een lange rij vandaag’, zegt ze al lopend. ‘Ik weet niet waarom, maar we zullen in de rij moeten wachten.’ Onderaan de brug hangt een groot bord boven de weg. ‘Feliz Viaje’, zegt ze. ‘Fijne reis of iets dergelijks’.

Enkele jaren geleden zou Arlet de grootste moeite hebben gehad om van het Spaans naar het Engels te vertalen. Voordat ze op het Lydia Patterson Institute zat sprak ze alleen Spaans en was ze nog nooit in de Verenigde Staten geweest. ‘De docenten praatten tegen me en ik had zoiets van, “ik begrijp het niet.’’ En dat was een hele zware periode voor mij.’

07:15 uur

Vijf minuten nadat ze de brug is overgestoken, gaat Arlet door de Amerikaanse douane. Zeventig procent van de 435 studenten op haar school steekt dagelijks de grens over. Sommige leerlingen hebben de Amerikaanse nationaliteit en wonen in Mexico. Andere, zoals Arlet, zijn Mexicaans.

Arlet wacht in de rij met haar vriendin Vicki. Normaal gesproken is er een aparte rij voor studenten. Vandaag is deze gesloten.

‘Het is niet eerlijk’, zegt Vicki. ‘Er zijn maar weinig immigratiebeambten vandaag.’

‘Welke rij gaat sneller?’ vraagt Arlet. ‘Deze of die?’

‘En ze hebben de rij voor studenten gesloten, terwijl die echt nodig is’, zegt Vicki, Arlet negerend.

Voor hen wordt een man uit de rij gehaald. De beambte die zijn paspoort controleert neemt hem mee naar een aparte ruimte. ‘Misschien heeft hij niet de benodigde documenten?’ vraagt Arlet zich hardop af. ‘Hij is verdacht denk ik’.

Er gaan nog enkele minuten voorbij voordat een andere beambte naar hen gebaart en hun paspoorten controleert.

‘Waar ga je heen?’, vraagt hij.

‘Escuela’, antwoordt Arlet. Naar school.

Gerelateerd: Global Nation Education

07:45 uur

Arlet komt zonder problemen door de douane. Eenmaal in El Paso is ze op zichzelf aangewezen. Haar moeder heeft geen paspoort en kan de grens niet over. Mocht er iets met Arlet gebeuren in de Verenigde Staten, dan kan haar moeder haar niet komen helpen.

07:55 uur

Zodra Arlet op school aankomt, gaat ze naar de kantine voor haar ontbijt. Het Lydia Patterson Institute verzorgt gratis ontbijt en lunch voor de leerlingen.

08:30 uur

Arlet begint de dag met een les Engels. Ze heeft iedere dag drie lessen Engels. Deze week heeft ze tentamens voor alle vakken.

Bijna alle leerlingen op deze school behalen hun diploma en gaan studeren. De school heeft nauwe banden met methodistische instellingen voor hoger onderwijs in heel de Verenigde Staten. Zij helpen de leerlingen bij het proces van toelating en het aanvragen van studiebeurzen. De directeur van het Lydia Patterson Institute, Socorro de Anda, weet dat een opleiding aan een hogeschool het leven van Arlet en ook dat van haar familie kan veranderen. Zij zegt, ‘we hebben ontzettend veel gezinnen gezien die de armoede hebben weten te ontvluchten doordat een van de kinderen hier naar school is gegaan en daarna is doorgestroomd naar het hoger onderwijs.’

15:05 uur

De schooldag zit erop, maar Arlet is nog niet klaar. Leerlingen met een studiebeurs helpen na hun schooldag met conciërge-taken of administratief werk.

16:21 uur

Arlet begint aan haar terugreis. Ze zegt moe te zijn na drie jaar dagelijks heen en weer pendelen, maar ze weet waarvoor ze het doet. ‘Ik zie het als een geschenk van god, want het geeft me de mogelijkheid een andere cultuur te leren kennen, de Amerikaanse cultuur, en om levenservaring op te doen,’ zegt ze.

En nu is Arlet klaar voor een nieuwe reis, die naar het hoger onderwijs. Het is nog niet helemaal duidelijk waar ze gaat studeren. Ze hoopt in de Verenigde Staten. Als dat zo is, dan kan ze haar paspoort voortaan thuislaten.

Deel je gedachten en ideeën op de Facebook-pagina The Global Nation Exchange, op Twitter@globalnation, of neem hier contact met ons op.