Nis die het stoffelijk overschot bevatte van Victor Jara, een Chileense songwriter en activist, voor het forensische onderzoek in 2009, waarna ze eindelijk overgebracht werden naar een graf. Foto genomen van het Flickr account van Claudio Quezada onder Creative Commons-licentie.
Gedurende de laatste week van juli werden in totaal 17 voormalige officieren van het Chileense leger gearresteerd voor twee van de indrukwekkendste misdaden gepleegd gedurende het regime van Augusto Pinochet: de brutale moord op Víctor Jara [en], een Chileens muzikant en sympathisant van het communisme en het verbranden van twee activisten.
Tien verdachten worden de moord op Jara ten laste gelegd na de getuigenis van een militair. Zeven anderen zijn aangeklaagd wegens het in brand steken van twee activisten, waarvan één gestorven is en de andere ernstig verwond raakte.
In 1973 bracht Pinochet de Chileense socialistische president Salvador Allende ten val. Dit vormde het begin van een 17 jaar lange militaire dictatuur [en] gedurende welke meer dan 3.000 mensen de dood vonden en tienduizenden gearresteerd en gefolterd werden.
Jara was één van de vele slachtoffers die in het Nationale Stadion in Santiago gevangen gehouden werden, waar hij gefolterd werd, zijn vingers verwijderd werden en zijn lichaam overdekt werd met 44 schotwonden. De dichter en zanger was ook een links politiek activist voor de arbeidersklasse. Jara werd kort na het begin van de staatsgreep opgepakt en stierf op 16 september.
In 1986 werden Carmen Gloria Quintana en Rodrigo Rojas, beide 18 en 19 jaar oud, geslagen, in benzine gedrenkt en in brand gestoken door officieren van het leger. Rojas stierf vier dagen later en Quintana bleef misvormd achter en had dringend medische zorg nodig. Beide slachtoffers waren politiek activisten die stakingen en protesten tegen de dictatuur van Pinochet documenteerden. De aanval werd door het leger toegedekt en beide werden door Pinochet beschuldigd zichzelf verbrand te hebben, terwijl ze benzinebommen maakten.
Gedurende bijna drie decennia heeft het stilzwijgen onder de soldaten uit het leger van Pinochet feitelijke straffeloosheid voor de daders bewerkstelligd. Fernando Guzmán echter, toen een 18-jarige soldaat, heeft eindelijk het pact verbroken in een poging gerechtigheid te brengen voor de slachtoffers en hun familie.
Quintana zei tegen verslaggevers:
I think this pact of silence breaking apart after so many years is a milestone for our country. It's a before and after in the struggle for human rights. From now on many more soldiers who are burdened by their conscience, will talk because they know what they did. They murdered and forcibly disappeared people.
Ik denk dat het verbreken van het stilzwijgen na zo veel jaar een mijlpaal is voor ons land. Het is een voor en na in de strijd voor de mensenrechten. Van nu af aan zullen veel meer soldaten die gewetenswroeging hebben, praten omdat ze beseffen wat ze gedaan hebben. Ze vermoordden en lieten mensen verdwijnen.
Joan Turner Jara, weduwe van de zanger, noemde de nieuwe ontwikkelingen in de zaak van haar man “een boodschap van hoop”:
Víctor’s case can serve as an example, so we’re pushing forward in demanding justice for Víctor with the hope that justice will follow for everyone.
De zaak van Víctor kan een voorbeeldfunctie vervullen, dus zetten we door om gerechtigheid te eisen voor Víctor in de hoop dat voor iedereen gerechtigheid zal volgen.
Wereldwijd hebben mensen op sociale media reacties geplaatst op de aanklachten.
Jonathan Franklin, verslaggever van Guardian, schrijft:
10 Chilean Military Charged with Murder of folk singer Victor Jara….Chilean justice may be slow, but it's steady. pic.twitter.com/cgCuREr3Sc
— Jonathan Franklin (@FranklinBlog) July 23, 2015
10 Chileense militairen aangeklaagd voor de moord op Victor Jara… De Chileense rechtspraak mag dan wel traag zijn, maar ze is standvastig.
María Antonieta Saa, een Chileense politica, sprak haar afgrijzen uit over gebeurtenissen in het verleden:
Volver a ver en TV a Pinochet poner en duda el asesinato de Rodrigo Rojas De Negri es recordar con horror lo que vivimos. Verdad y Justicia
— antonietasaa (@antonietasaa) July 23, 2015
Pinochet opnieuw op TV zien, terwijl hij twijfel zaait over de dood van Rodrigo Rojas De Regri doet ons met afgrijzen herinneren wat we doormaakten. Waarheid en gerechtigheid.
Zoals Joan Turner Jara opmerkte, kan dit echt een nieuw hoofdstuk zijn in het opkomen voor gerechtigheid voor de slachtoffers van Pinochet. Het aan het licht brengen van een doofpotaffaire binnen het leger kan helpen de waarheid over andere mensenrechtenschendingen onder het regime van Pinochet te openbaren.
Volgens officiële cijfers [es] werden 40.018 mensen het slachtoffer van mensenrechtenschendingen gedurende het regime, terwijl 3.065 mensen vermoord werden of vermist raakten.
De 17-jarige heerschappij van Pinochet eindigde in 1988 in een referendum [en], toen 56% tegen hem stemde om zijn ambt als president te blijven uitoefenen, wat tot democratische presidents- en congresverkiezingen leidde. De voormalige president werd gearresteerd [en] met behulp van een internationaal arrestatiebevel tijdens een bezoek aan Londen op 10 oktober 1988 in verband met vermeende mensenrechtenschendingen. Hij keerde terug naar Chili in maart 2000. In 2004 oordeelde een Chileense rechter dat Pinochet medisch geschikt was om terecht te staan en plaatste hem onder huisarrest.
Pinochet stierf [en] op 10 december 2006 — ironische genoeg de Internationale Dag van de Mensenrechten — na in het ziekenhuis opgenomen te zijn wegens een hartaanval. Hij werd aan geen enkele van de pakweg 300 aanklachten schuldig bevonden, waaronder zowel belastingontduiking en verduistering als mensenrechtenschendingen.
