Tunesiërs bespotten onjuiste berichten in de media waarin wordt beweerd dat de Star Wars-set in het zuiden van Tunesië wordt belegerd door het gewelddadige en extremistische ISIS.
Op 24 maart publiceerde CNN een artikel [en] over de zuidelijke stad Tataouine, waarop de naam van de fictieve planeet Tatooine in de film is gebaseerd, en die een ‘tussenstation voor jihadisten’ zou zijn. Sindsdien hebben belangrijke media als de Huffington Post, de Washington Post en de Guardian (alles [en]) het verhaal overgenomen.
Maar waar hebben deze internationale en zogenaamd professionele media het nu mis?
Het bewijs dat CNN voor het artikel gebruikte, bestond uit berichtgeving over de arrestatie van drie jonge mannen uit Tataouine, die probeerden de grens met Libië over te steken om zich aan te sluiten bij een militante groepering, en over de ontdekking van wapenopslagplaatsen en munitie in ‘de regio’ (zonder specifieke informatie over waar precies dat was).
De wapenopslagplaatsen waar CNN naar verwees, waren echter eerder in maart ontdekt [fr] in Ben Guerdane, een stad aan de grens met Libië in het gouvernoraat Medenine, bijna twee uur rijden van Tataouine.
Nazanine Moshiri van Al Jazeera English legt het uit aan Ben Beaumont-Thomas, kunstredacteur van de Guardian:
@ben_bt Tataouine is a real town. Star Wars set is no where near. There is no evidence town of Tataouine is being used as a base for ISIS.
— Nazanine Moshiri (@nazaninemoshiri) March 26, 2015
Tataouine is een echte stad. De set van Star Wars ligt er niet eens in de buurt. Er is geen bewijs dat de stad Tataouine wordt gebruikt als basis voor ISIS.
@ben_bt ISIS doesn't have base in Tunisia. Yes weapons found in Ben Gardane close to border. No-where near Tataouine or Star Wars set.
— Nazanine Moshiri (@nazaninemoshiri) March 26, 2015
ISIS heeft geen basis in Tunesië. Ja, er zijn wapens gevonden in Ben Guerdane, dicht bij de grens. Maar niet in de buurt van Tataouine of de set van Star Wars.
@ben_bt also no proven link between weapons found in Ben Gardane and IS.
— Nazanine Moshiri (@nazaninemoshiri) March 26, 2015
Er is ook geen verband bewezen tussen IS en de wapens die in Ben Guerdane zijn gevonden.
Bovendien betekent het feit dat er jonge mannen naar Libië en Syrië reizen om zich aan te sluiten bij militante groeperingen, niet dat de steden en dorpen waar ze vandaan komen een basis zijn van ISIS of een andere militante groepering. Maar omdat dit in Tatooine (ik bedoel Tataouine) gebeurt, is het verhaal (als dat er al is) te sensationeel om te worden overgeslagen door de media en journalisten die graag duizenden pageviews willen hebben.
Ten slotte bevinden de filmlocaties van de Star Wars-films zich niet in de stad Tataouine, hoewel de fictieve planeet Tatooine daar wel naar is genoemd. De filmset bevindt zich in Nefta, een stadje in het gouvernoraat Tozeur, op vijf uur rijden van Tataouine.
Op Medium.com, ontkrachtte AJ+ het CNN-artikel:
For journalists, it’s an enticing story: A desert planet in a galaxy far, far away is now home to fighters who have crossed over to the dark side of the Force. Unfortunately (at least for that narrative), the Star Wars movies weren’t actually filmed in Tataouine, though the fictional planet Tatooine was named after the town. The closest actual filming location for the movies is Ksar Ouled Soltane, which was one of the locations used for the slave quarters row where Anakin Skywalker and his mother lived in Star Wars Episode I: The Phantom Menace.
Voor journalisten is het een verleidelijk verhaal: een verlaten planeet in een ver afgelegen sterrenstelsel wordt nu bewoond door strijders die zijn overgelopen naar de donkere kant van De Kracht. Helaas (voor dat verhaal) zijn de Star Wars-films niet gefilmd in Tataouine, hoewel de fictieve planeet Tatooine wel naar die stad is genoemd. De dichtstbijzijnde filmlocatie van de films is Ksar Ouled Soltane, een van de locaties die werden gebruikt voor de slavenverblijven waar Anakin Skywalker en zijn moeder woonden in Star Wars Episode 1: The Phantom Menace.
Op Twitter werd spottend gereageerd.
Yamine Thabet, voorzitter van de Tunisia Association in Support of Minorities, twitterde:
#Tatooine …le niqab déjà obligatoire … pic.twitter.com/BfGP3F90rn
— yamina thabet (@yaminathabet) March 25, 2015
De niqab is al verplicht in Tataouine…
Hedi twitterde:
Voici l'émir de Tataouine, un barbu comme vous le voyez pic.twitter.com/JQX11TKrPm
— Hédi (@ayalez_hdi) March 25, 2015
Dit is de emir van Tataouine, een man met een baard zoals je ziet
R2D2 to be beheaded by C-3PO #Tatooine#Tunisia#Wilayet_Mos_Espa cc @ishaantharoor@washingtonpostpic.twitter.com/0zY89eIzPC
— Hamilcar (@HamilcarB) March 26, 2015
R2-D2 wordt onthoofd door C-3PO
URGENT : #Tunisia‘s invest zillions in new weapons to fight #ISIS cc @CNN@Le_Figaro@Slatefr@20Minutespic.twitter.com/NHJef12xk2
— alf (@alfafp) March 26, 2015
BREAKING: Tunesië investeert enorm in nieuwe wapens voor de strijd tegen ISIS
Frédéric Geldhof, een journalist die werkt vanuit Tunis, twittert hoe de Star Wars-set in Nefta er echt uitziet:
Ce rassemblement djihadiste annuel en #Tunisie fait froid dans le dos. Brrrr. pic.twitter.com/YoFk6pPbzy
— Frédéric Geldhof (@FredericGeldhof) March 25, 2015
Die jaarlijkse jihadistenbijeenkomst in Tunesië geeft je koude rillingen. Brrrr.
Vorige maand werd de Star Wars-set in Nefta nog omgetoverd in een dansvloer voor toeristen en jonge Tunesiërs die het festival voor elektronische muziek Les Dunes Electroniques (elektronische duinen) bijwoonden.
De filmlocaties van Star Wars vormen een populaire toeristische attractie. Het toerisme is van levensbelang voor de Tunesische economie en heeft het, een week na de dodelijke aanslag op het Bardo-museum erg moeilijk. Wafa Ben Hassine was dan ook woedend over het Star Wars-verhaal. Ze twitterde naar Ishaan Tharoor van de Washington Post:
.@ishaantharoor This article is gravely inaccurate. Portends that weapons are at film site. Which is false. Article only hurts tourism more.
— Wafa Ben Hassine (@ousfourita) March 25, 2015
Dit artikel is ernstig onjuist. Alsof er wapens op de filmlocatie liggen. Dat is onjuist. Het artikel maakt het alleen maar erger voor het toerisme.
.@ishaantharoor Do you understand the impact that your article has on a country's livelihood?
— Wafa Ben Hassine (@ousfourita) March 25, 2015
Begrijpt u wel welke gevolgen uw artikel heeft voor de bestaansmiddelen van een land?
Na de boze reacties via sociale media hebben de Guardian en de Huffington Post correcties geplaatst. Maar het is te laat. Een zoekopdracht in het Engels naar ‘ISIS Star Wars set’ op Google News laat zien hoe groot de schade inmiddels al is.