Een webzine voor vrouwen in Marokko baart veel opzien door de openhartige manier waarmee zaken als religie en seksualiteit worden behandeld.
Anderhalf jaar geleden lanceerde Fedoua Miski, die in Casablanca woont, Qandisha [fr], een magazine voor vrouwen in Marokko en daarbuiten. Haar betrokkenheid bij mensenrechten, stimuleerde deze 32-jarige arts om zich ook bezig te gaan houden met burgerjournalistiek. Het magazine kreeg sinds de oprichting een grote groep aanhangers in Marokko en daarbuiten, maar de website is sindsdien al tweemaal gehackt en men kreeg ook al de nodige kritiek en bedreigingen te verduren in antwoord op de berichtgeving.
Onlangs sprak Global Voices de oprichtster van dit “magazwine”, zoals Qandisha door Miski wordt genoemd. Het is een samentrekking van de woorden “magazine” en “webzine”. De ontmoeting vond plaats tijdens haar bezoek aan Montpellier waar ze voor de derde bijeenkomst van 4M [fr] was. 4M is een conferentie die door leden van de media aan beiden zijden van de Middellandse Zee wordt bezocht en die wordt georganiseerd door de stad Montpellier en CFI (Canal France International), een Franse televisiezender die ook in het buitenland uitzendt.
Global Voices (GV): Waarom heb je dit webzine voor vrouwen gemaakt?
Fedoua Miski (FM): Pour apporter quelque chose de différent. Il y a beaucoup de webzines au Maroc, mais c'est le premier webzine féminin sans le trio beauté-mode-cuisine habituel. C'est aussi un magazine collaboratif. Notre rédaction, c'est notre lectorat. Le sentiment d'appartenance au journal est plus important. A travers les sujets qu'on aborde, on a une étiquette engagées-militantes assez évidente. Les valeurs universelles, le respect des droits humains, des libertés individuelles. Plus concrètement, on voudrait pousser toutes les femmes qui le souhaitent à discuter et commenter l'actualité, qu'elle soit politique, sociale : encourager la prise de parole féminine. Dans nos pays arabo-musulmans, conservateurs, les femmes ont moins l'habitude de prendre la parole.
Om iets nieuws uit te brengen. Er zijn al zoveel webzines in Marokko, maar dit is het eerste webzine dat niet over die typische vrouwenzaken als schoonheid, mode en koken gaat. Het is ook een interactief magazine; onze schrijvers zijn onze lezers. Dat gevoel om deel uit te maken van het magazine is erg belangrijk. Door de onderwerpen die we brengen, heeft het een sterk activistische uitstraling. Universele waarden, respect voor de mensenrechten, persoonlijke vrijheid. Beter gezegd, we willen alle vrouwen die over actuele zaken willen meepraten, of het nu op politiek of sociaal gebied is, een duwtje in de rug geven. Ze stimuleren om zich te laten horen. In onze Arabisch islamitische, conservatieve landen, zijn vrouwen minder geneigd om hun stem te laten horen.
GV: Wat betekent de naam Qandisha?
FM: C'est le nom d'une démone dans la mythologie locale. Une femme diabolisée parce qu'elle a dérangé. On savait qu'on allait être diabolisées, donc, on a pris ce nom d'une femme diable. La légende dit que cette femme rendait fou les hommes, les ensorcelait. En réalité, ce devait être une nana très belle ou très forte. On voulait l'isoler, donc, on l'a diabolisée.
In de plaatselijke mythologie is het de naam van een demon. Een vrouw die tot demon is gemaakt omdat ze opzien baart. Wij wisten dat we ook zouden worden gedemoniseerd en daarom hebben we voor de naam van deze duivelin gekozen. Volgens de legende maakte deze vrouw de mannen gek, ze betoverde hen. In werkelijkheid moet ze een heel mooie en sterke vrouw zijn geweest. Men wilde haar isoleren en daarom hebben ze haar gedemoniseerd.
GV: Welk artikel in Qandisha is het meest gelezen?
FM: Le témoignage d'une jeune femme à qui le syndic de son immeuble interdit de recevoir des amis hommes chez elle, à Agadir. On ne la laissait plus accéder à son appartement avec ses amis. Nous l'avons soutenue et encouragée à porter plainte, ce qu'elle a fait et cela a entraîné un débat sur la moralité et sur les libertés individuelles. La femme marocaine n'a pas de libertés dans l'espace public, mais elle n'en a pas non plus chez elle. Les réactions ont été très diverses. Certains hommes et des femmes l'encourageaient à faire respecter ses droits, d'autres lui conseillaient de se plier aux règles sociales.
Het verhaal van een jonge vrouw in Agadir die door het beheer van het gebouw waar ze woonde, werd verboden om visite van haar mannelijke vrienden te ontvangen. Ze mocht met haar vrienden haar appartement niet in. Wij hebben haar gesteund en aangemoedigd om dit bij de autoriteiten te melden, wat ze ook heeft gedaan. Dit lokte een debat over moraliteit en persoonlijke vrijheid uit. In openbare gelegenheden heeft de Marokkaanse vrouw geen vrijheid, maar thuis dus ook niet. De reacties liepen uiteen. Sommigen mannen en vrouwen moedigden haar aan om aanspraak te maken op haar rechten, anderen adviseerden haar om te buigen voor de sociale normen.
GV: Door wie wordt Qandisha gelezen?
FM: Peu de magazines o u webzines féminins au Maroc peuvent se targuer d'avoir autant de lecteurs masculins que nous. Parce que nos sujets sont sociétaux, politiques. Les hommes seraient plus tranquilles si on se consacrait à la mode, à la beauté et à la cuisine, ça les rassurerait. Et en même temps, beaucoup d'hommes nous soutiennent, au Maroc même. Il faut arrêter de croire que le Marocain est un macho primaire, il y en a beaucoup qui soutiennent l'émancipation de la femme. Dans nos statistiques, nous voyons que c'est de Casablanca que viennent le plus de lecteurs, et, au second rang, de Paris…Nos articles ont été repris par Courrier International, par Rue 89. Nous avons maintenant des contributrices françaises, tunisienne, algériennes. Ce serait génial si des femmes d'autres origines écrivaient (en français ou en arabe) chez nous.
In Marokko kunnen slechts weinig magazines of webzines voor vrouwen zeggen dat ze net zoveel mannelijke lezers hebben als wij. Dat komt omdat onze onderwerpen over de samenleving en de politiek gaan. Mannen zouden het veel prettiger vinden wanneer we ons alleen zouden richten op onderwerpen als schoonheid en koken; dat vinden ze geruststellend. Maar tegelijkertijd zijn er veel mannen die ons steunen, zelfs in Marokko. Mensen moeten er eens mee ophouden te denken dat de Marokkaanse man een simplistische macho is; velen van hen steunen de vrouwenemancipatie. Uit onze statistieken blijkt dat de meeste lezers zich in Casablanca bevinden, gevolgd door Parijs… Onze artikelen zijn opnieuw door de Franse krant Courrier International en door de Franse nieuwssite Rue89 gepubliceerd. We hebben nu medewerkers uit Frankrijk, Tunesië en Algerije. Het zou geweldig zijn wanneer vrouwen van een andere herkomst ook voor ons (in het Frans of het Arabisch) zouden gaan schrijven.
GV: Zijn jullie nog geconfronteerd met problemen die het gevolg waren van de doelen waar jullie voor staan of van de onderwerpen van jullie artikelen ?
FM: Le site a été piraté deux fois, en représailles d'articles portant sur la religion ou sur la sexualité. Il a été piraté juste après la publication du témoignage d'un jeune homosexuel qui vit au Maroc. On a des commentaires anonymes, des menaces mais on s'y est habituées. Le camp adverse n'a pas d'arguments solides, il se sent ébranlé dans ses convictions.
De website is tweemaal gehackt als een represaille voor de artikelen over religie of seksualiteit. We werden direct gehackt nadat we een verhaal hadden gepubliceerd over een jonge homo in Marokko. We krijgen anonieme opmerkingen en bedreigingen, maar daar zijn we aan gewend. Het andere kamp mist onderbouwde argumenten en blijven achter met overtuigingen die aan het wankelen zijn gebracht.
1 reactie
Wat allemaal niet belet dat de Israëlische toppolitici het hardst in de aanval gaan tegen de vermeende plannen van het regime in Teheran om een eigen kernbom te produceren. Shimon Peres’ nieuwe partijgenoot, minister van Defensie, Shaul Mofaz, dreigde er midden december zelfs mee de Israëlische luchtmacht in te zetten tegen de Iraanse kerninstallaties. Dat zou niet eens een precedent zijn in de militaire geschiedenis van de staat Israël. Op 7 juni 1981 bombardeerden Israëlische gevechtsvliegtuigen in de buurt van het Iraakse Osirak een in aanbouw zijnde kerncentrale van Saddam Hoessein.