De mijnbouw in Mongolië belooft te zorgen voor de ontwikkeling van een sociale en economische infrastructuur en zou ook een manier kunnen zijn om de armoede te  verlichten.  Maar ondertussen merken de leefgemeenschappen in de buurt van de mijnen de negatieve invloed daarvan, omdat hun omgeving en traditionele middelen van bestaan worden aangetast.

De milieu NGO CEE Bankwatch Network [en, alle] heeft rapporten uitgebracht over de mijnbouw in zowel Kirgizië als in Mongolië, projecten die zijn gestimuleerd door de European Bank for Reconstruction and Development. Waar Bankwatch zich zorgen over maakt, is verwoord in ‘Goud achterna snellen, kan mensen achterstellen, EBRD‘, en gaat over zaken zoals uitputting van natuurlijke rijkdommen, met name water, en veranderingen in grondstofprijzen:

Of de beloofde winsten Mongolië zullen helpen om de broodnodige welvaartsdiensten te ontwikkelen en in staat zullen stellen om een economie op te bouwen die de uitputting van zijn natuurlijke rijkdommen kan doorstaan of de plotselinge schommelingen in grondstofprijzen, is echter een open vraag. De dominante positie van de mijnbouwsector heeft de angst al doen opleven voor de “Hollandse ziekte” of “de vloek van de natuurlijke rijkdom”.

Open mijn in Mongolië. Foto door Flickr user pjriccio2006 (CC BY-NC-SA 2.0).

Deze korte video is gemaakt door CEE Bankwatch Network uit Oost-Europa, Urgewald uit Duitsland, het Bank Information Center uit de Verenigde Staten en Oyu Tolgoi Watch uit Mongolië, die door Mongolië reisden om de invloed op het milieu en de sociale impact te bestuderen van de kolenmijn Ukhaa Khudag in de Gobiwoestijn in het zuiden van Mongolië:

De vorige video laat zien hoe de dingen zich beginnen te ontwikkelen met de mijnbouw in Mongolië. Maar in Kirgizië hebben ze allang ervaring met de negatieve effecten van mijnbouw op het milieu, de gezondheid en lokale woongebieden.

De volgende video laat het gletsjergebied in Kirgizië zien en de gebieden rond de open goudmijn Kumtor, die al ruim vijftien jaar operatief is. Cyanidevergiftiging en watervervuiling is wat de dorpen hebben; niets van de beloofde ontwikkeling of winsten hebben hen bereikt.

Er is geschreven over zowel de video's als de achtergronden van de mijnbouw in Mongolië en Kirgizië in ‘Natuurlijke rijkdom, zorgen voor mensen. Mijnbouw in Centraal-Azië‘:

Deze mijnen – de Oyu Tolgoi en Tavan Tolgoi mijnen in Mongolië en de Kumtor goudmijn in Kirgizië – dragen in belangrijke mate bij aan het nationale inkomen van hun land en ontvangen (of in het geval van Oyu Tolgoi zal dat snel gaan gebeuren) steun van de European Bank for Reconstruction and Development(EBRD). Ze vormen echter risico's voor de lokale gemeenschappen die niet financieel gecompenseerd kunnen worden.

Deze landen zijn niet de enige die zich tegenover deze ontwikkeling gesteld zien, met de negatieve impact die de mijnbouw met zich meebrengt. In het naburige Tibet waren dorpelingen in staat om een mijnbouwproject een halt toe te roepen, die een van hun heilige bergen zou aantasten.

Het onderwerp is controversieel: hoe hoog is de prijs die een gemeenschap kan betalen voor de ontwikkeling van hun land? Vladlena Martsynkevych, leidinggevende van de afdeling Centraal-Azië van  Bankwatch schrijft:

De extractieve bedrijven kunnen heel goed bijdragen aan de economische ontwikkeling van een land en de gewenste werkgelegenheid en belastinginkomsten opleveren. Tegelijkertijd is de mijnbouw een uitermate verstorende activiteit met aanzienlijk negatieve invloeden op het milieu en de middelen van bestaan van de lokale leefgemeenschappen. In landen waar de democratische structuren niet goed zijn ontwikkeld, of er een gebrek is aan institutionele capaciteit of er gewoon sprake is van corruptie, kunnen de negatieve gevolgen al gauw de overhand nemen. Voordelen en winsten gaan het lokale niveau voorbij en dienen dan alleen om de betrokken bedrijven te verrijken en – niet in de laatste plaats – de technologische vooruitgang en welvaart in ontwikkelde landen.