Occupy Wall Street. Foto van mar i sea Y op Flickr (CC BY-NC-SA 2.0).

Ondanks dat er 81 miljoen werkloze jongeren in de wereld zijn, “wordt slechts 4,4 procent van het mondiale inkomen besteed aan onderwijs, en slechts een fractie daarvan aan de aanpak van jeugdwerkloosheid”, aldus de voormalige Britse premier Gordon Brown in een artikel getiteld “Give The Kids Jobs!” [en].

Dit zou wel eens een aanwijzing kunnen zijn waarom Chili Chili is. Dit land besteedt 4,4% van zijn BBP aan onderwijs, minder dan het percentage dat door de VN wordt aanbevolen voor ontwikkelde landen (7%), en de reden waarom (zoals de president van de Amerikaanse Federatie van Onderwijzers in een eerder interview met de auteur aangaf) de resultaten van Chili “niet indrukwekkend zijn — ten minste zoals gemeten door PISA”, een soort internationale test waarin Chili als voorlaatste eindigt, na Peru, op een lijst van 56 landen.

De afgelopen vijf maanden hebben Chileense studenten hier actief op gereageerd en dit is door Global Voices gedocumenteerd (zie de artikelen van 12 oktober, 10 augustus en meer [en]). Terwijl de Amerikaanse media beginnen te wennen aan Occupy Wall Street (een beweging die zich in rap tempo uitbreidt), kunnen ze het patroon bestuderen van wat er gebeurt in een land dat (in tegenstelling tot Egypte en Tunesië) geen dictatuur is en geen infrastructuurkloof heeft, maar wel ongelijkheid, ongelijkheid, ongelijkheid.

In een blogartikel voor de Harvard Business Review dat in de eerste week van Occupy Wall Street werd gepubliceerd, poneert James Allworth dat de echte keuze de keuze is tussen kapitalisme en democratie [en], en hoe de frictie tussen deze twee kan worden opgelost.

Deze frictie — en het feit dat de verdeling van de rijkdom in Chili een van de ongelijkste ter wereld is [en] — manifesteert zich in de oproep tot gratis onderwijs. Sinds 2009 heeft slechts 27% van de Chileense studenten die zich konden inschrijven bij onderwijsinstellingen zich daadwerkelijk ingeschreven. Er zijn sinds Pinochet geen openbare universiteiten meer gebouwd. Scholen worden lokaal gefinancierd, met als gevolg dat de kwaliteit van de school afhankelijk is van de financiële middelen van de regio. Steeds meer Chilenen studeren in Argentinië omdat onderwijs daar goedkoper is.

Chileens studentenprotest. Foto van rafa2010 op Flickr (CC BY-NC 2.0).

Het eindspel voor de middenklasse kan twee kanten op gaan: hou het veilig en vermijd het hele idee van een eindspel, of doe wat Elizabeth Warren heeft gedaan, vooral in The Two-Income Trap [en].

Hoewel de inkomens in de Verenigde Staten de afgelopen veertig jaar zijn gestagneerd, schommelden ze tussen 1970 en 2003 voor een gezin met twee kinderen met een frequentie van 90%.

Deze inkomensschommelingen hebben verschillende oorzaken en komen niet alleen in de Verenigde Staten voor.

In Chili schrijft blogger Ricardo Acuña [en] dat je je dagelijkse boodschappen kunt afbetalen met je creditcard. In 2009 was het gemiddelde inkomen 735.503 pesos (1.130 euro) [es] per maand.

La Polar, de op drie na grootste winkelketen in Chili, heeft eenzijdig nieuwe creditcardvoorwaarden voor zes jaar opgelegd aan 418.000 Chilenen. The New York Times meldt [en] dat de “jaarlijkse rente kan oplopen tot 220 procent en consumenten geen bescherming genieten tegen een bankroet”.

The Times schrijft verder:

… volgens de Centrale Bank zijn de schulden onder consumenten tussen 2001 en 2008 gestegen met 254 procent, tot zo'n 25 miljoen euro, en was de verhouding tussen schuld en inkomen eind 2010 opgelopen tot 70 procent.

En omdat er geen bescherming is tegen een bankroet, moeten Chilenen zich zorgen maken over een lagere score bij Dicom, een soort kredietbureau: als je kredietwaardigheid slecht is, kom je op de zwarte lijst te staan voor werk en is het moeilijker om een lening te krijgen.

Het is belangrijk dat middenklassegezinnen economisch gezond zijn. Als economische misdrijven worden uitgeroeid, is het veiliger voor dit soort gezinnen en voor het land waarin zij wonen. Zoals Paul Krugman opmerkte: alles wat inkomensongelijkheid vergroot (met andere woorden: alles wat de middenklasse kleiner maakt door de kloof tussen rijk en arm te vergroten), kan serieus leiden tot (en een indicator zijn van) een financiële crisis (PDF-bestand) [en]. Pak de ongelijkheid aan, dan pak je ook de risico's aan.

Iedereen die bekend is met de hashtags #OWS en #needsoftheoccupiers zal direct een verband zien als Shalini Adnani naar de Universiteit van Chili loopt [en]:

Op een bord bij de ingang stond een verzoek om hulp: “We hebben behoefte aan (onderwijs): lakens, toiletpapier, vloeibare zeep, zeep, bezems, keukenpapier, deodorant, karton, spelletjes en liefde”.

Adnani gaat verder:

Maar toen ik naar binnen liep, verwelkomden studenten me met de creativiteit die kenmerkend is voor de studentenbeweging. Een man die is verkleed als Captain Jack Sparrow met een piratenvlag aan zijn riem zet speels de punt van zijn mes op mijn kin en vraagt om identificatie.

…

De studenten blijven studiegenoten en andere Chilenen onderwijzen door via een microfoon willekeurige vragen te stellen over de Chileense geschiedenis … Enthousiaste schoolmeisjes zaten in een kring in een workshop “Literatuur van de dictatuur”, waarin studenten die deelnamen aan stakingen en bezettingen van scholen bleven leren en hun interesses bleven volgen, ondanks dat er geen lessen meer zijn … De zucht naar kennis die de studenten deelden was overal voelbaar. Er waren folders voor verschillende soorten workshops — film, milieubeleid, theater en onderwijs zelf, onderwerpen die de studenten zelf studeerden en elkaar onderwezen.

In de “Acuerdo Social por la Educación Chilena” [es], een “Sociale Overeenkomst voor Chileens Onderwijs”, geschreven door de studenten, staat de volgende alinea:

Esto implica entender la educación como una inversión social y no meramente individual, necesaria para la batalla contra la desigualdad y el alcance de la libertad y la justicia social.

Afgelopen zondag 8 oktober schreef The New York Times [en]:

Op dit moment is protest de boodschap: inkomensongelijkheid ondermijnt die middenklasse en creëert meer armoede, met als risico dat er een permanente onderklasse ontstaat van competente, bereidwillige, maar werkloze mensen. In zekere zin geven de demonstranten, de meesten van hen jongeren, een stem aan een generatie van gemiste kansen.

In een interview met Harald Beyer [es] legde Camila Vallejo, leider van de studentenbeweging, heel eenvoudig uit waarom de studenten protesteren:

La democracia no se ejerce necesariamente una vez cada cuatro años en una urna.

Occupy Wall Street. Foto van Peter Woodbridge op Flickr (CC BY-SA 2.0).