Op 18 oktober 2011 kondigde de Chileense minister van Binnenlandse Zaken Rodrigo Hinzpeter de staatsveiligheidswet (ley de seguridad del Estado) af [1] [es]. De maatregel werd genomen om de verantwoordelijken te straffen voor de bus die in brand was gestoken tijdens protesten, georganiseerd door verschillende vakbonden om steun te betuigen aan de studentenbeweging.
“Deze gerechtelijke stap zal morgen worden gepresenteerd; de reden is dat deze manier van handelen, dat wil zeggen het tegenhouden en in brand steken van de bus en de passagiers grote angst bezorgen, specifiek beschreven staat in artikel 6, paragraaf C van de staatsveiligheidswet”, aldus de minister zelf.
Dit artikel schrijft een maximum vonnis voor van vijf tot tien jaar aan wie “aanzetten, oproepen of aanmoedigen tot” het stilleggen, het verstoren van het functioneren of verhinderen van toegang tot openbare diensten [2] [es].
[3]Protesterende studenten in Chili. Foto door Sebastian Poch Velasco, The Stroboscope op Flickr (CC BY 2.0)
Dit heeft grote opschudding veroorzaakt op verschillende sociale netwerksites, met name omdat het herinneringen oproept aan zowel de dictatuur van Coalitie van Partijen voor de Democratie [4] [en] (in het Spaans: Concertación de Partidos por la Democracia, of kortweg Concertación) deze wet toepasten om “hard op te treden tegen democratische uitingen”, zoals Tomas de la Rementeria (@tomas_dr [5]) uiteenzet in zijn column op het online forum Sentidos Comunes [6] (“Common Sense”) [es]:
(…) A eso debemos sumar que la Ley de Seguridad del Estado es un cuerpo legal atávico, que representa todo su origen autoritario y antidemocrático (…)
Así la utilizó el ex ministro de la Corte Suprema Servando Jordán para perseguir al llamado El libro negro de la justicia chilena, de Alejandra Matus. La usó el ex senador y hoy empresario explotador Francisco Javier Errázuriz en contra del diario El Metropolitano por dar a conocer una investigación judicial contra el por falsificación de instrumento público.
También, el Comandante en Jefe interino de la FACH, el General del Aire Hernán Gabrielli, en contra de algunos presos políticos los que lo habían acusado de participar en torturas durante la dictadura. Otro caso emblemático es el del ex dictador Augusto Pinochet en contra del dirigente socialista Arturo Barrios por lo cual éste perdió sus derechos ciudadanos por un largo tiempo. En 2008 se le invoco a tres jóvenes que tenían material impreso alusivo a ideas anarquistas y a la fabricación de bombas molotov. Estos casos muy dudablemente ponían en peligro la seguridad del Estado, sino que más bien se trataron de poner mordazas a dichos contra autoridades o a generar delitos en situaciones de estado donde no había ninguna acción violenta.
(…) Daar komt bij dat de staatsveiligheidswet een antieke wet is waarin aan alle kanten de autoritaire en antidemocratische wortels te zien zijn (…)
Zo heeft de voormalige opperrechter van het Hooggerechtshof Servando Jordan [de wet] gebruikt om “Het zwartboek van het Chileense recht” (El libro negro de la justicia chilena), door Alejandra Matus, in beslag te nemen. De zakenman en uitbuiter Francisco Javier Errazuriz zette de wet in [7] [en] tegen de krant El Metropolitano toen deze het gerechtelijk onderzoek onder de aandacht bracht waarin werd onderzocht of hij juridische documenten had nagemaakt.
Ook werd de wet ingezet door Generaal Hernán Gabrielli, interim-bevelhebber van de Chileense luchtmacht FACh, tegen een aantal politieke gevangenen die hem hadden beschuldigd van deelname aan martelpraktijken tijdens de dictatuur. Een ander bekend voorbeeld is oud-dictator Augusto Pinochet die de wet gebruikte tegen socialistenleider Arturo Barrios, wiens burgerrechten hem lange tijd ontnomen waren. In 2008 werd de wet ingezet tegen jongeren wegens het bezit van drukwerk met anarchistische denkbeelden en wegens het maken van molotovcocktails. Het agrument dat deze gevallen de staatsveiligheid in gevaar brachten is zeer twijfelachtig; het waren eerder ludieke acties om aandacht te vragen voor opvattingen tegen de autoriteiten of geweldloze overtredingen.
Sommige twittergebruikers noemden de maatregel een overdreven reactie, zoals journalist, docent en blogger Alexis Cares (@alexiscares [8]) [es]:
Me van a perdonar, pero esto de invocar la Ley de Seguridad del Estado es como salir a matar un ratón con una bomba atómica
Anderen verdedigden de beslissing en noemden het vandalisme een terroristische handeling, zoals Graciela Saavedra V. uit Pichilemu (@graciela_sv [9]) [es]:
los que quemaron el el bus no son delincuentes son terroristas. Ley de seguridad interior del Estado es NADA cn su delito.
degenen die de bus in brand hebben gestoken hebben niet zomaar de wet overtreden – het zijn terroristen. De interne veiligheidswet is NIETS vergeleken bij wat zij gedaan hebben.
Of Angel Lagos (@Miganyan [10]) [es], die de maatregel op ironische wijze verdedigde:
Quien crea q quema del bus fue acto de protesta, también debería creer q USA invadió Irak para defender democrac.Ley de seguridad del estado
Als je gelooft dat het in brand steken van een bus een vorm van protest was, geloof je waarschijnlijk ook dat de VS Irak binnenviel om de democratie te verdedigen. Staatsveiligheidswet
En Hans Rolle (@HansRolle [11]) [es] die voor velen sprak op Twitter:
Ley de Seguridad del Estado y mano. No puede ser que un puñado de weones sitien la ciudad y causen terror en los habitantes.#eso [12]
Staatsveiligheidswet, punt uit. Een troep boeven kan niet zomaar de stad bestormen en haar inwoners terroriseren. #eso [12]
Toen de Chileense staatveiligheidswet wereldwijd onderwerp van discussie werd waren veel mensen benieuwd wat deze wet inhield. Sommige twittergebruikers probeerden het in 140 tekens uit te leggen; anderen plaatsten links.
Claudio Barrios (@cloud_barros [13]) [es] merkte op:
Si ocupan la ley de seguridad interior del estado, recuerden que deben encontrar a los sujetos que cometieron el ilicito no ha [sic] cualquiera
Bedenk wel dat als de interne veiligheidswet wordt toegepast, ze de verdachten van de overtreding moeten pakken en niet zomaar iedereen
Op de twitterpagina van Bio-Bio Radio (@biobio [14]) [es] verscheen dit bericht:
[ENTREVISTA] Abogado explica la Ley de Seguridad del Estado: “Las penas son grotescamente mayores” http://t.co/JXMTUcwB [15]
[INTERVIEW] Advocaat in zijn uitleg over de staatsveiligheidswet: “de vonnissen zijn belachelijk hoog” http://t.co/JXMTUcwB [15] [es]
Andere internetgebruikers maken zich zorgen over de gevolgen van de toepassing van deze wet op de vrijheid van meningsuiting, zoals blogger Andreitatop in zijn bericht “La Ley de Seguridad del Estado… bienvenidos a Chile sin derechos [16]” (“Staatveiligheidswet… welkom in rechteloos Chili”) [es]:
Cada vez que sale la noticia que Hinzpeter quiere aplicar esta ley me da miedo (…) A mi juicio, aceptar la utilización de esta ley es volver a los tiempos donde la libertad era acallada con puños y la voz del pueblo silenciada con sangre. Donde no había derechos que reclamar ni instituciones a las cuales hacer nuestras quejas (…) Es volver a punto cero. Y que este legalmente aceptado.
Ik schrik iedere keer als ik hoor dat Hinzpeter deze wet wil toepassen (…) Naar mijn mening voert de acceptatie van het gebruik van deze wet ons terug naar de tijd toen met ijzeren hand werd opgetreden tegen de vrijheid en de stem van het volk met bloed tot zwijgen werd gebracht. Toen er geen rechten waren om ons op te beroepen en geen instellingen waar we ons konden beklagen (…) Het betekent dat we terug bij af zijn. En dat dit allemaal wettelijk geaccepteerd is.
Terwijl verhitte discussies plaatsvinden over de maatregel, heeft de regering er, in reactie op de kritiek [17][es], via haar woordvoerders op gewezen dat “iedereen die oproept tot geweld achter tralies hoort, in plaats van bussen in brand te steken”.
Op 18 oktober 2011 kondigde de Chileense minister van Binnenlandse Zaken de
staatsveiligheidswet (ley de seguridad del Estado)[es] af. De maatregel werd genomen
om de verantwoordelijken te straffen voor de bus die in brand werd gestoken tijdens
de protesten, georganiseerd door verschillende vakbonden om steun te betuigen aan de
studentenbeweging.