Dit is een gastbijdrage van Eva Galperin, Internationaal EFF-Activist.

Zoals we al eerder zagen in Iran en Tunesië hebben sociale netwerken aan activisten een krachtig stemgeluid gegeven, dat tot ver over de landsgrenzen kan worden gehoord. Maar het gebruik van die netwerken biedt aan de machthebbers de mogelijkheid om actievoerders te identificeren en represailles te nemen. Deze week zien we dat kat-en-muisspel in Egypte. Het is daarom van essentieel belang dat alle actievoerders — in Egypte en elders — veiligheidsmaatregelen treffen om hun anonimiteit en hun vrijheid van meningsuiting te beschermen. De protesten in Egypte leggen ook een ander belangrijk punt bloot: autoritaire regimes kunnen sociale netwerksites blokkeren, maar vastberaden, technisch onderlegde activisten vinden altijd weer manieren om de censuur te ontlopen en te communiceren met de rest van de wereld.

In een poging Egyptische demonstranten de mond te snoeren heeft de regering van president Hosni Mubarak websites geblokkeerd [EN – alle links] en bloggers, journalisten en dissidenten gearresteerd. Zoals ook in Tunesië gebeurde, maakten Egyptische demonstranten veel gebruik van sociale netwerksites om informatie over de demonstraties te delen met de buitenwereld en met elkaar. Ondanks de blokkade van Twitter, brachten tweets uit Suez en Caïro up-to-date verslagen van de protesten, de acties van de politie, doden en gewonden, links naar foto’s op Twitpic en video’s op YouTube. Door de goede samenwerking tussen de demonstranten bleef de informatiestroom ononderbroken. Toen op het Tahrirplein in Caïro de mobiele netwerken uitvielen, zetten inwoners — volgens ooggetuigen — hun eigen draadloze netwerk open, zodat de demonstranten toch online konden gaan.

Op de eerste dag van de protesten werd door de regering een aantal sites geblokkeerd, waaronder Twitter en Bambuser, een Zweedse website die livestreams vanaf mobiele telefoons mogelijk maakt. Vanaf de tweede dag was de blokkade van Twitter minder stringent en met tussenpozen, maar waren ook Facebook en YouTube uit de lucht. Het is nog niet duidelijk of de lijst van geblokkeerde sites de komende dagen wordt uitgebreid. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Hillary Clinton — die opvallend stil bleef tijdens de protestacties in Tunesië — riep de regering van Mubarak op de vrijheid van meningsuiting te respecteren en “communicatiemiddelen niet te blokkeren, ook geen sociale netwerksites.”

Een ander gevaarlijk aspect van de schandelijke censuurcampagne is de arrestatie en gevangenneming van bloggers, journalisten en activisten. Het Committee to Protect Journalists (Comité ter Bescherming van Journalisten) heeft de sluiting gemeld van ten minste twee onafhankelijke nieuwssites: Al-Dustour en El-Badil. De politie mishandelde daarbij Mustafa Kafifi, een correspondent van Al Jazeera, en een journalist van The Guardian, Jack Shenker, die een geluidsopname van het incident op internet plaatste. Politieagenten hebben cameralieden die de demonstraties filmden aangevallen en opgepakt, evenals toeschouwers die filmden met hun mobiele telefoon.

In Egypte worden wel vaker bloggers gearresteerd. De Egyptische blogger Kareem Amer kreeg in 2007 vier jaar gevangenisstraf voor “het in diskrediet brengen van de godsdienst” en “belediging van de president”. In 2009 werd de beheerder van een internetforum, Karim Al-Bukheiri, gearresteerd, gemarteld en onder constant regeringstoezicht geplaatst. En vorig jaar maakte de Islamitische Mensenrechten Stichting melding van de arrestatie van “ten minste 29 activisten, waaronder bloggers, advocaten en mensenrechtenactivisten.” Er is dus reden voor bezorgdheid: als de protesten afnemen, kan de regering terugslaan, door juist de bloggers en activisten die verslag hebben gedaan van de gebeurtenissen op te pakken en lastig te vallen. In sommige landen gaat men nog verder: in Iran werden deze week twee activisten opgehangen die foto’s en video’s van de Groene Revolutie op internet hadden geplaatst.

Vanwege de mogelijke gevaren is het voor Egyptische actievoerders van groot belang voorzichtig zijn als zij zich op internet begeven. Door de sociale netwerken hebben activisten een krachtige stem gekregen die ver buiten Egypte reikt, maar ze moeten terdege beseffen dat de regering meeluistert en ze via dezelfde netwerken kan identificeren, en terug kan slaan. We raden politieke activisten aan een kijkje te nemen op ons Surveillance Self Defense International-verslag voor informatie over veilig gebruik van technologie en een betere waarborging van hun anonimiteit en vrijheid van meningsuiting in Egypte en andere autoritaire regimes.

Lees ook de handleiding [en] “Anoniem bloggen met WordPress en Tor”.