Blogger Alek Careca heeft een paar foto's [mkd] van de dierentuin in Skopje gepubliceerd met daarbij de opmerking:

De dierentuin van Skopje is dit jaar enorm veranderd, tot grote tevredenheid van mensen uit heel Macedonië, maar het heeft ook geleid tot een gestage stroom bezoekers uit Kosovo en Servië.

De renovatie van de dierentuin was voor de meeste inwoners van Skopje echt nieuws, want de afgelopen tientallen jaren vermeden zij dit aftandse terrein zo veel mogelijk omdat het een risico vormde voor hun psychische gezondheid. De dierentuin werd door de meeste mensen gezien als een plaats waar dieren door de ondraaglijke omstandigheden feitelijk werden gemarteld en de dierentuin kwam alleen in het nieuws na vreselijke incidenten, zoals toen een nijlpaard uit zelfverdediging een arm van een bezoeker afbeet, toen dieven een paar herten doodschoten of als er weer eens een dier was overleden of gewond geraakt als gevolg van vuurwerk, stenen of plastic zakken waarmee ze door mensen waren bekogeld…

Jaguar in de dierentuin van Skopje, augustus 2002. Foto: Filip Stojanovski.

Zoals in dit artikel uit 2002 [en] wordt beschreven, zaten grote roofdieren volledig verdoofd in kleine betonnen cellen [en] in plaats van dat ze konden rondzwerven zoals in de natuur – “ze lagen er de hele dag te liggen, en stonden alleen af en toe op om zenuwachtig op en neer te rennen langs de ijzeren tralies”.

Leeuwen in de dierentuin van Skopje, augustus 2002. Foto: Filip Stojanovski.

Hierdoor kwam de dierentuin van Skopje de afgelopen jaren vaak negatief in het nieuws en rond 2007 haalden ze zelfs het nieuws in het buitenland toen een paar buitenlanders [en] Koko de chimpansee ontdekten en hem probeerden te helpen. Koko was als jong dier wees geworden en leed al jaren aan een zware depressie. Zijn trieste gezicht werd ook gebruikt om de aandacht te vestigen op de hopeloze toestand van chimpansees elders (bijvoorbeeld in een artikel van Reuters [en] over de Verenigde Staten). Omdat de autoriteiten door de situatie in verlegenheid waren gebracht (vooral dankzij de krant Vest), gaven ze in 2009 toestemming om Koko over te brengen naar het opvangcentrum van de Stichting AAP in Nederland.

Maar rond die tijd begon de dierentuin in Skopje de betrekkingen te herstellen met relevante Europese organisaties zoals de EAZA [en] en dit leidde ertoe dat er een aanvang werd gemaakt met het renoveren en opknappen van de dierentuin, gefinancierd door sponsors en uitwisselingspartners. Vanaf 2010, na de aanstelling van Dane Kuzmanovski als manager, werd er nog harder gewerkt aan hervormingen.

Het lijkt erop dat de dierentuin inmiddels meer personeel heeft en ze hebben een particulier beveiligingsbedrijf ingehuurd. Bezoekers die de dieren willen voeren, kunnen diervriendelijk voer kopen. Sinds afgelopen zomer is er een café en kunnen kinderen op pony's rijden. De meeste kooien zijn opgeknapt of er zijn nieuwe verblijven gebouwd en er zijn tientallen nieuwe dieren geïmporteerd, waaronder tijgers. Er worden gesponsorde evenementen voor kinderen in de dierentuin georganiseerd en er kan een ruimte worden gehuurd voor verjaardagspartijtjes.

Er wordt samengewerkt met educatieve instellingen, ngo's die zich bezighouden met het milieu [en] en met de media. Een voorbeeld hiervan is de show “Zoo Story”, die wordt gemaakt door het tweetalige (Albanees en Macedonisch) tv-station Alsat-M TV [mkd].

De Facebook-pagina [mkd] van de dierentuin van Skopje heeft meer dan 34.000 fans, wordt regelmatig bijgewerkt en heeft een verantwoordelijke beheerder die bereid is om fouten toe te geven. Vreemd genoeg is de officiële website [mkd] van de dierentuin niet aangepast; op de homepage worden de bezoekers verwelkomd met een standaardfoto die ergens anders is gemaakt.

Net als bij andere overheidsbedrijven hebben critici natuurlijk altijd iets te zeuren over vermeende partijdige neigingen van partnerovereenkomsten met bedrijfssectoren en het personeelsbeleid. Er zijn een aantal problemen geweest door omstandigheden buiten de schuld van het personeel, zoals de dood van twee herten en twee gnoes als gevolg van oververhitting tijdens hun transport vanuit de dierentuin in Zagreb in augustus. Beide dierentuinen hebben aangekondigd [mkd] dat ze het transportbedrijf zullen aanklagen omdat dit geen toestemming gaf om de dieren tijdens de reis van 610 kilometer door een dierenarts te laten begeleiden.

De oppositie, die overheidsondernemingen vaak beschouwt als een façade voor het witwassen van geld, heeft zich echter nauwelijks laten horen over de duidelijk aanzienlijke investeringen van overheidsgeld in de dierentuin van Skopje. Misschien is dit omdat de voordelen tastbaar en controleerbaar zijn: de meeste dieren leven nu in fatsoenlijk uitziende verblijven op echte grond en tussen planten, met toegang tot de open lucht. Ook voor de bezoekers is dit veel prettiger en zij vertellen dit weer door.

Deel van het nieuwe leeuwenverblijf in de dierentuin van Skopje, geopend in 2010. Foto: Filip Stojanovski, CC-BY.

Carolin Weinkopf, een Duitse bezoeker van de dierentuin, schreef afgelopen juli:

Online zijn verschillende griezelverhalen te vinden over de dierentuin in Skopje – wij zijn geen deskundigen als het om dierentuinen gaat, maar we snapten eigenlijk niet waar die verhalen vandaan komen. Misschien hebben ze alles schoongemaakt en grotere kooien geplaatst toen ze hoorden dat de Duitsers eraan kwamen… maar het zag er wat ons betreft eigenlijk niet veel anders uit dan de dierentuin in Berlijn. Dierentuinen zijn waarschijnlijk sowieso niet de meest ideale plekken op aarde – maar goed – hier had bijna elke diersoort een heleboel jongen, en dat lijkt me een goed teken, toch?

…

Update over Koko: een jaar geleden (op 23 december 2009) meldde [mkd] de krant Vest dat “de Nederlanders weigeren om Koko terug te laten keren” vanwege de slechte omstandigheden. Het laatste nieuws [mkd] (van 6 november 2010) is dat particuliere bedrijven een nieuw verblijf gaan bouwen voor de 14-jarige chimpansee, die naar verwachting in april 2011 zal terugkeren.