Brazilië: Dagelijks geweld tegen vrouwen

Vertaling geplaatst op 21 juli 2010 16:11 GMT

De recente moord op een vrouw door de vermoedelijke vader van haar baby, een veelbelovende jonge Braziliaanse keeper [en], was overal in het nieuws en schokte het hele land vanwege de gewelddadigheid van de misdaad. Tegelijkertijd publiceerde het Instituto Zangari [pt], een wetenschappelijk instituut in São Paulo, hun Plattegrond van Geweld in Brazilië 2010 [pt], waarin staat dat er elke dag 10 vrouwen worden vermoord in het land. Het was onvermijdelijk dat de blogosfeer beide artikelen zou oppikken en de veroordeling van dit soort misdaden werd een populair onderwerp dat verderging dan de sensatielust van de reguliere media, die zich beperkten tot het misdrijf van de voetballer.

Volgens Nilcéa Freire, minister van Vrouwenzaken, wordt geweld tegen vrouwen grotendeels genegeerd door de media [pt]:

“Quando surgem casos, principalmente com pessoas famosas, que chegam aos jornais, é que a sociedade efetivamente se dá conta de que aquilo acontece cotidianamente e não sai nos jornais. As mulheres são violentadas, são subjugadas cotidianamente pela desigualdade”, afirmou ao ministra.

Als er zich gevallen voordoen die het nieuws halen, meestal gevallen waar bekende personen bij betrokken zijn, realiseert de maatschappij zich wat er elke dag gebeurt en wat het nieuws niet haalt. Vrouwen worden verkracht en zijn dagelijks het slachtoffer van ongelijkheid.

Vrouwenorganisaties zoals Pão e Rosas [pt] (Brood en Rozen) zijn zich hiervan bewust en vragen zich af hoeveel van dit soort misdaden nog moeten worden gepleegd. Ze roepen alle onderdrukte vrouwen op om zich te organiseren in scholen, buurten en op het werk:

Devemos exigir abrigos para as mulheres vítimas de violência e para seus filhos e filhas subsidiados pelo Estado, mas sob controle das próprias vítimas de violência, das organizações e comissões de mulheres independentes do Estado, da patronal, da polícia e da Igreja.

We moeten opvanghuizen eisen voor vrouwelijke slachtoffers van geweld en voor hun zonen en dochters, en deze moeten gesubsidieerd worden door de overheid, maar ze moeten worden geleid door de slachtoffers van geweld zelf, door vrouwenorganisaties en -commissies die niet afhankelijk zijn van de overheid, van vakbonden, van de politie of van de kerk.

Internationale Dag van Geen Geweld tegen Vrouwen, Flickr, Collectie van Daniela Gama, CC-licentie

Gevallen van geweld tegen vrouwen in Brazilië zijn zeker niet uniform. In 50 districten worden meer dan 10 moorden per 100.000 inwoners gepleegd, terwijl in meer dan de helft van de Braziliaanse steden geen enkele moord werd geregistreerd. Als de Braziliaanse staten worden vergeleken, zijn de verschillen al even verrassend [pt]:

Espírito Santo, o primeiro lugar no ranking, tem índices de 10,3 assassinatos de mulheres por 100 mil habitantes. No Maranhão é de 1,9 por 100 mil. “Os resultados mostram que a concentração de homicídios no Brasil é heterogênea. Fica difícil encontrar um padrão que permita explicar as causas”, afirma o pesquisador Julio Jacobo Wiaselfisz, autor do estudo.

Espírito Santo staat op de eerste plaats met 10,3 moorden op vrouwen voor elke 100.000 inwoners. In Maranhão is dat 1,9 moorden per 100.000 inwoners. “De resultaten laten zien dat de verspreiding van moorden in Brazilië ongelijk is. Het is moeilijk om een patroon te vinden dat de oorzaak verklaart”, aldus onderzoeker Julio Jacobo Wiaselfisz, de auteur van het onderzoek.

In de afgelopen 10 jaar zijn meer dan 41.000 vrouwen tussen de 18 en 30 jaar vermoord, uit alle sociale lagen van de bevolking, vaak in het bijzijn van hun kinderen, die ook vaak slachtoffer van geweld zijn [pt]. Het gebrek aan ondersteunende diensten voor vrouwen in risicovolle omstandigheden wordt gezien als een van de redenen waarom de daders vaak niet worden gestraft, ondanks de Maria da Penha-wet [pt] die in 2006 werd aangenomen. Deze wet biedt vrouwen bescherming nadat ze een aanklacht hebben ingediend en garandeert hen dat de daders zullen worden gestraft. Maar [pt]:

a nova lei não impediu o assassinato da cabeleireira Maria Islaine de Morais, morta em janeiro diante das câmeras pelo ex-marido, alvo de oito denúncias. Nem uma série de outros casos que todos os dias ganham as manchetes dos jornais.

de nieuwe wet heeft niet de moord op kapster Maria Islaine de Morais kunnen voorkomen, die in januari voor het oog van de camera door haar ex-man werd vermoord, tegen wie ze 8 aanklachten had ingediend.

Geweld tegen vrouwen, we kunnen er een eind aan maken!, CC-licentie

De meeste slachtoffers worden vermoord door familieleden, echtgenoten, partners of een andere man die ze hebben afgewezen [pt]:

São casos como negativas de fazer sexo ou de manter a relação. Em 50% das ocorrências, o motivo foi qualificado como fútil, como casos de discussões domésticas. Houve 10% de mortes por motivos passionais, ligados a ciúmes, por exemplo, e 10% relacionado ao uso ou à venda de drogas.

Deze zaken zijn het gevolg van nee zeggen tegen seks of het beëindigen van een relatie. In 50% van deze gevallen werd het motief omschreven als zinloos, zoals gevallen die het gevolg zijn van huiselijke ruzies. In 10% van de gevallen is er sprake van een crime passionnel waarbij jaloezie een rol speelt, en 10% van de gevallen heeft te maken met het gebruik of de verkoop van drugs.

De oorzaken van het geweld worden toegeschreven aan [pt] de vrouwenhaat waardoor de Braziliaanse cultuur wordt gekenmerkt:

Essas novelas de violência contra a mulher estão tirando do baú toda a brutalidade contra a mulher brasileira. Expôs as vísceras dessa cultura brasileira tão machista; colocou do avesso o iceberg de uma realidade que costumamos empurrar para debaixo do tapete. Os números dessa violência são tão grande que nos assustam e nos levam a pergunta, se essas ações são de seres humanos!

Deze soaps met geweld tegen vrouwen laten alle wreedheid tegen de Braziliaanse vrouw zien. De kern van de Braziliaanse vrouwenhatende cultuur wordt blootgelegd, de ijsberg van een realiteit die we onder het vloerkleed verbergen wordt op zijn kop gezet. De geweldscijfers zijn zo hoog dat we bang zijn en ons afvragen of dit soort daden echt door mensen wordt gepleegd!

Voor blogger Flávia D. [pt] maken vrouwen ook zelf deel uit van het probleem. Ze accepteren en vervullen vaak de rol van vrouwen die in de maatschappij ondergeschikt zijn aan mannen en ze zijn vaak de eersten die met een beschuldigende vinger wijzen naar vrouwen die zich gedragen op een manier die zij ongepast vinden, waarmee ze de acties van de dader bagatelliseren, ook al is dat onbewust. Volgens Barbarelas [pt], een blog over de strijd tegen alle geweld, moet de maatschappij de handen in elkaar slaan om een einde te maken aan alle geweld tegen vrouwen:

A violência contra mulheres e meninas é algo intolerável, inaceitável, fere a consciência da humanidade, é uma violação aos direitos humanos. Afeta a saúde, reduz anos e qualidade de vida das mulheres. O Brasil, como signatário dos documentos internacionais de direitos humanos das mulheres, e tendo uma legislação nacional a ser cumprida, não pode calar-se e omitir-se. Espera-se de cada autoridade que faça sua parte. E da sociedade, do movimento de mulheres e de homens pela equidade de gênero, que protestem contra estas manifestações do atraso cultural, do machismo e da omissão.

Geweld tegen vrouwen en meisjes is onverdraaglijk, onaanvaardbaar, het schaadt het geweten van de mens, het is een schending van mensenrechten. Het schaadt de gezondheid, het verlaagt de levensverwachting en de kwaliteit van leven van vrouwen. Brazilië heeft internationale verdragen over de rechten van vrouwen ondertekend en het heeft een nationaal wetboek waar het zich aan moet houden, en daarom kan het niet blijven zwijgen en nalatig blijven. We verwachten van alle autoriteiten dat ze in actie komen. En dat de maatschappij en de organisaties van vrouwen en mannen voor gelijkheid van de seksen protesteren tegen deze manifestatie van culturele achterlijkheid, van vrouwenhaat en van nalatigheid.

Vrouwen in Brazilië die hulp nodig hebben, kunnen gratis het nummer 180 bellen om geweld tegen henzelf te melden of om nalatigheid van de autoriteiten te melden over hun aanklachten en zaken. De informatie is afkomstig uit het blog Contra Machismo [pt], dat lezers met de titel van het artikel eraan herinnert dat in Brazilië geweld tegen vrouwen nog dagelijks voorkomt.

Lees het verwante artikel Brazil: The Violence Against Women Debate [en] van Diego Casaes [en] uit een serie speciale Global Voices-artikelen om bewustzijn te creëren en bekendheid te geven aan de Internationale Dag voor de Uitroeiing van Geweld tegen Vrouwen [en] (november 2009).