De mobiele bibliotheek is inmiddels een belangrijke dienst van veel bibliotheken om boeken te brengen naar mensen die niet zelf naar de bibliotheek kunnen komen. Op veel plaatsen is het echter niet mogelijk om een bus of vrachtwagen als bibliotheek in te richten omdat de wegen te slecht zijn of omdat er niet genoeg geld is. Zo zijn er bibliotheekkarren, bibliotheekezels en bibliotheekmotoren ontstaan [en] als bruikbaar alternatief om boeken naar de mensen te brengen.
Via het blog Bilingual Library [en] krijgen we een idee van hoe deze alternatieve mobiele bibliotheken eruit zien. Laten we beginnen met de bibliotheekezels [en]. Het bekendste voorbeeld is waarschijnlijk de “biblioburro” van Colombia [en], die door de onderwijzer Luis Soriano wordt gerund. Hij laadt alle boeken op de ezel, klimt erop en met een opvouwbare picknicktafel met daarop de tekst Biblioburro in zijn hand rijdt hij meer dan 4 uur heen en terug om boeken te brengen naar kinderen die anders niet aan boeken kunnen komen. Hij leest hen verhaaltjes voor, helpt hen met hun huiswerk en geeft ze de mogelijkheid om van boeken te genieten die ze thuis niet hebben. Hij legt uit dat kinderen via boeken andere plekken en andere mensen kunnen zien en kunnen leren over hun rechten, hun plichten en de verplichting die ze hebben ten opzichte van de maatschappij. En met deze kennis kunnen ze nee zeggen tegen geweld en oorlog.
En deze video is van grote invloed geweest op het leven van Luis: nadat de video was gepubliceerd [en], begonnen er donaties binnen te stromen en inmiddels is de bibliotheek waaraan werd gebouwd klaar: er zijn boekenplanken, een paar tafels en de 250 kinderen van La Gloria kunnen de bibliotheek nu door de week bezoeken. In het weekeinde rijdt Luis nog steeds rond met zijn ezels en brengt hij de bibliotheek naar kinderen die verder weg wonen. In deze video [en] bedankt Luis Soriano iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan het laten uitkomen van zijn droom:
Bibliotheekezels lijken aan te slaan. In een ander gebied in Colombia kunnen de Arhuaco-indianen in de bergen van Santa Marta van hetzelfde systeem gebruikmaken. Op het blog biblioburro wordt hun verhaal verteld door middel van foto's [es]. In het buurland Venezuela worden muilezels gebruikt in plaats van ezels [en] en is het de bedoeling dat er ook filmprojectoren en internettoegang worden toegevoegd, om niet alleen analfabeten maar ook digibeten te helpen. De volgende video laat zien [en] hoe de Ethiopische Amerikaan Yohannes Gebregiorgis terugkeerde naar Ethiopië om er een mobiele bibliotheek op te zetten met ezels. De grootste uitdaging is om boeken te vinden in de talen die in het dagelijks leven in Ethiopië worden gesproken. Zijn oplossing? Hij schreef één van de kinderverhalen uit zijn jeugd in drie verschillende talen en hij werkt aan de publicatie van nog meer verhalenbundels.
Behalve ezels en muilezels spelen ook kamelen een rol in het onderwijs. De bibliotheekkamelen in Kenia [en] brengen boeken naar scholen in de regio zodat kinderen kunnen leren hoe leuk lezen is. Ook worden er boeken afgeleverd bij nomadengemeenschappen. Waar mensen rondtrekken met de seizoenen, moeten de bibliotheken met hen meetrekken. In arme landen zijn boeken een luxeproduct dat maar weinig mensen kunnen betalen. Deze bibliotheekkamelen brengen niet alleen verhalenboeken rond, maar ook non-fictie of schoolboeken die mensen twee weken kunnen lenen. Dan komt de bibliotheekkameel terug en kunnen ze hun boeken verlengen of nieuwe boeken lenen. Hieronder volgt een video met het verhaal van een kind dat de bibliotheekkameel ziet aankomen, boeken leent en vervolgens zijn vader leert rekenen uit een van de boeken die hij heeft geleend:
Deze video is een korte documentaire van Ruud Elmendorp [en] over de bibliotheekkamelen:
In Peru moest er worden bezuinigd op de gemotoriseerde mobiele bibliotheek en zo ontstond de bibliotheekmotor [es]. De gemeentelijke bibliotheek van Obraje [es] maakt deel uit van het Futura Project en brengt ook boeken naar kinderen in andere gemeenten, als onderdeel van de culturele en literaire activiteiten die ze ook bieden: