- Global Voices in het Nederlands - https://nl.globalvoices.org -

Hongarije: Commentaar op het interview met Imre Kertész

Categorieën: Hongarije, Etniciteit & ras, Internationale betrekkingen, Kunst & cultuur, Literatuur, Media & journalistiek, Politiek, Taal, Vrijheid van meningsuiting

De Duitse krant Die Welt publiceerde afgelopen weekeinde een interview [de [1], hu [2]] met Imre Kertész [3] [nl], een in Berlijn woonachtige Hongaarse schrijver en Nobelprijswinnaar. De 80e verjaardag van Kertész viel samen met de 20e verjaardag van de val van de Berlijnse Muur. De journalist vroeg hem hoe hij over Boedapest en Berlijn dacht, waarop de Hongaarse schrijver, die boos is over de politieke situatie in Boedapest, antwoordde [4] [en]:

Ik ben inwoner van een wereldstad en zal dat altijd blijven. Daarom hoor ik niet thuis in Boedapest. Die stad is volledig gebalkaniseerd. Een inwoner van een wereldstad hoort in Berlijn!

Veel Hongaarse bloggers waren boos om deze uitspraak en vlak na het verschijnen van de Hongaarse vertaling van het interview ontspon zich een felle discussie. Dhr Falafel van Konzervatív Költők Baráti Köre [5] [hu] (‘Broederschap van Conservatieve Dichters’) reageerde [6] [hu] als volgt:

[…] In het interview met Die Welt verklaarde Kertész zelf wat alle rechtgeaarde Hongaren van hem vinden, namelijk dat hij een stateloze schurk is die niets met Hongarije van doen heeft. […] Wat het interview betreft zitten er volgens Kertész verschillen in de vertaling van bepaalde bronnen. Hij zou óf gezegd hebben dat de antisemieten het hier al 10 jaar voor het zeggen hebben óf dat zij slechts opinieleiders zijn. Ik spreek geen Duits, dus ik weet niet welke vertaling klopt. Eigenlijk is het om het even en deugen beide versies niet. Hij woont niet in Hongarije en het interesseert hem niet wat hier gebeurt. […]

Lordart was ook teleurgesteld na het lezen van het artikel. Hij schrijft in zijn bericht [7] [hu]:

[…] Tot nu toe was ik er toch wel trots op dat een schrijver van Hongaarse afkomst de Nobelprijs had gewonnen, en dat zijn werk – en de betekenis daarvan – wereldwijde erkenning krijgt. Ook nu erken ik nog steeds de betekenis van het werk van Kertész, maar ik zal moeten respecteren dat hij zich niet met Hongarije en Boedapest verbonden voelt. […]

Er zijn bloggers die de door de Hongaarse media gepubliceerde vertalingen verwerpen, omdat deze op enkele punten aangedikt lijken. Vérszegény éjszakai dúvad van Hángörienidiocc [8] [hu] vertaalde het hele interview opnieuw [9] [hu] en voorzag de omstreden vertalingen van commentaar:

[…] De hele Hongaarse pers was gewoonweg te traag met het herzien van de gewraakte vertalingen: elk nieuwsbericht is een globale woordelijke weergave van het origineel. (Misschien is er niemand in dit land die Duits spreekt.)

Het klinkt hoe dan ook erg goed: “Ik hoor niet bij Hongarije.” En natuurlijk kun je er geschokt door zijn, maar wat nooit wordt vermeld, is dat het niet gaat om waar hij vandaan komt, maar waar zijn literaire wortels liggen.

Met andere woorden, je kunt het Kertész niet kwalijk nemen dat hij zo over Boedapest of Berlijn denkt. Dat zou net zoiets zijn als het iemand kwalijk nemen dat hij niet van goulash met bonen houdt, terwijl dat nu net jouw favoriete maaltijd is.

[…] Het lijkt wel of Kertész sinds die tijd niets meer goed kan doen, want als je het interview op deze manier samenvat, lijkt het er meer op dat er doelgericht steken onder water worden gegeven, dan dat er sprake is van verkeerd vertalen. […]