Hebben alle vrouwen gelijke rechten of hebben zwangere vrouwen die gevangen zitten hun rechten verspeeld?

Als je het hebt over het recht van zwangere vrouwen die zijn veroordeeld voor een misdrijf, om hun kind bij zich te houden en het op te voeden, kun je je een paar dingen afvragen:

• Hoe is het om zwanger te zijn en een kind te krijgen terwijl je achter de tralies zit?
• Moeten deze vrouwen eerder medische hulp krijgen dan anderen terwijl er buiten de gevangenis vrouwen zijn die het zonder medische hulp moeten stellen?
• Moet het moederschap boven de wet staan om zo de rechten van een zwangere vrouw zeker te stellen?

VS: vrouwen die bevallen, moeten niet langer worden geboeid.

Kun je je voorstellen dat een vrouw bevalt met handboeien om en met haar voeten aan het bed gekluisterd? Malika Saada Saar [en], oprichter en directeur van het Project voor Mensenrechten ‘Rebecca‘ [en], vertelt [en] dat deze praktijken in Amerika nog steeds voorkomen. In sommige gevangenissen worden zwangere vrouwen regelmatig geboeid tijdens de bevalling, ook al levert dit gevaar op voor de gezondheid van moeder en kind. Hieronder staat een video met een interview [en] dat onderdeel uitmaakt van een artikel dat is geschreven voor RH Reality Check, een website waarop informatie en analyses te vinden zijn over gezondheid en rechten op het gebied van seksualiteit en geboorteregeling:

Wat gebeurt er na de bevalling met de baby's van gevangenen?

Elk land heeft zijn eigen regels als het erom gaat kinderen in de gevangenis te laten verblijven. Volgens Ajintem, een informatieve website over migratie, is er vorig jaar in Argentinië een wetsvoorstel aangenomen [es] waarin staat dat zwangere vrouwen, vrouwen met kinderen onder de 5 jaar, en vrouwen met gehandicapte kinderen er baat bij zouden hebben als zij hun straf thuis, onder huisarrest, kunnen uitzitten. Deze wet is niet alleen goed voor de moeder, die gedurende haar zwangerschap in de gevangenis geen passende gezondheidszorg zou krijgen, maar ook voor het kind. Dit kind zou anders in een onveilige omgeving opgroeien, het zou geen vrijheid hebben en geen goede voeding krijgen, en ook de controle op de gezondheid zou gebrekkig zijn. Als het kind ver van de moeder zou opgroeien, zouden weer andere problemen ontstaan. De boodschap aan de rechters is echter dat zij naar de geest van de wet moeten handelen en alleen vrouwen die niet betrokken zijn geweest bij geweldsdelicten, hun straf op deze manier mogen laten uitzitten. Daarmee wil men voorkomen dat de rest van de bevolking een zwangerschap kan gaan zien als een ticket naar de vrijheid.

Volgens de blog Prisiones y Penas, een blog over huizen van bewaring en gevangenissen, mogen vrouwen op de Canarische Eilanden hun kinderen bij zich in de cel houden tot ze 3 jaar zijn [es]. Omdat daar ook andere gevangenen verblijven, is dat niet de beste omgeving voor een opgroeiend kind. Als zwangere vrouwen of vrouwen met kinderen onder de 3 jaar binnenkomen, wordt hen dan ook verteld dat het niet goed is voor kinderen om achter de tralies op te groeien en zij krijgen de mogelijkheid om hun kind naar familie te sturen. Zo gaat het ook in Peru [en] en in Rusland [en]. In de VS zijn maar twee gevangenissen waar deze mogelijkheid bestaat, één in New York en één in Nebraska. Dit meldt de bekende fotografe Jane Evelyn Atwood [en] in haar driedelig fotoverslag voor Amnesty International onder de titel Too Much Time [en]. Zij bezocht tientallen gevangenissen over de hele wereld met het doel het leven van gevangenen vast te leggen en te documenteren.

Waarom mogen vrouwen in Amerikaanse gevangenissen over het algemeen hun baby niet bij zich houden? Atwood legt uit dat dit komt uit angst voor mogelijke gijzelingen. Op de Blog Fotografie in de Gevangenis zegt men hierover [en]:

Op een enkele uitzondering na mogen in de gevangenissen in de VS geen kinderen verblijven. Als reden daarvoor wordt de veiligheid genoemd: een kind binnen de gevangenismuren is altijd kwetsbaar en een permanent doelwit voor mogelijke gijzelingen. Die stelling lijkt onterecht als je kijkt naar het strafrecht in andere landen.

In de documentaire van Atwood, die is te zien op de website van Amnesty International, wordt in Vanessa's Baby [en] het verhaal verteld van een vrouw die is bevallen terwijl zij geboeid was. Er is ook een verhaal te zien over het gevangeniswezen en het moederschap [en]. De fotografe leest een verhaal voor over haar ervaringen bij het bezoeken van en fotograferen in de gevangenissen, terwijl er foto's van de vrouwen te zien zijn.

Zwangerschap als middel om te onderhandelen?

Waarom zijn de rechten voor zwangere vrouwen in de gevangenis zo omstreden? In een uitzending van het Russische TV-programma Russia Today komt dit onderwerp ter sprake [en] tijdens een discussie over kinderen die in een Russische gevangenis worden geboren en opgevoed:

Sceptici denken dat moeders gewoon bewust zwanger worden om het leven in de gevangenis makkelijker te maken. Je gaat naar het ziekenhuis, krijgt veel tijd om met je kind door te brengen – het is allemaal beter dan tussen de vier muren van je cel te zitten, zo zeggen ze.

Er zijn ook vrouwen voor wie een zwangerschap de enige manier lijkt om aan een straf te ontsnappen. Zo werd in juni een Britse vrouw in Laos gevangengenomen en ter dood veroordeeld wegens drugsmokkel. Zij raakte in de gevangenis zwanger en ontsnapte aan haar executie omdat de regering in Laos geen zwangere vrouw wilde executeren. Volgens de Britse krant Daily News werd beweerd [en] dat er sprake was geweest van kunstmatige inseminatie om zo “te zorgen voor een makkelijker tijd in de gevangenis”.

In hun eigen woorden: Vrouwen vertellen over hun kinderen en hun leven in de gevangenis.

Geraldin Rodríguez, een Argentijnse die in Ecuador in de gevangenis zit wegens drugsmokkel, vertelt Marcos Brugiati [es], een schrijver die bijdraagt aan de online publicatie over kunstgerelateerde onderwerpen Plastica-Argentina [es], het verhaal over haar bezigheden in de gevangenis, hoe ze er zwanger raakte en haar kind kreeg. Zij mocht haar baby bij zich houden, maar zij besloot dat het beter voor haar kind was om in vrijheid op te groeien:

“Decidí que salga para vivir, tenía miedo que sufra de grande los traumas que hoy tengo. Se lo llevó al año mi hermano quien se hice cargo con su esposa”.

Juvinete was zwanger toen zij wegens drugsmokkel werd opgepakt en belandde in een Spaanse gevangenis [es]. Zij vertelt haar verhaal aan de regionale Spaanse krant NorteCastilla [es]. Drie jaar nadat haar kind in de gevangenis was geboren, moest zij er afscheid van nemen. Het kind werd in een pleeggezin geplaatst. Juvinete ziet haar dochter om de 15 dagen en om de twee maanden krijgt zij twee weken verlof om bij haar dochter te zijn. De toekomst ziet er echter niet goed uit: de kans bestaat dat Juvinete naar haar vaderland Brazilië wordt gedeporteerd en zij is bang voor de gevolgen die deze verandering voor haar kind kan hebben. Zij heeft het volgende advies voor alle vrouwen die van plan zijn in de gevangenis zwanger te worden:

-Intento convencerlas para que no se queden en estado dentro porque ver a un niño privado de libertad es muy duro, es irresponsable. Ellos no tienen que pagar nuestros errores.

Op de website Vrouw en gevangenis [en], die is gewijd aan de ervaringen van vrouwen in de gevangenis, vertelt gevangene Kebby Warner over haar eigen zwangerschap [en] toen zij in een Amerikaanse gevangenis zat en hoe zij werd behandeld tijdens de zwangerschap, de geboorte en de periode daarna, toen het kind bij haar werd weggehaald. Hieronder volgt een fragment van haar relaas over de geboorte:

Tijdens de bevalling mocht er niemand in de verloskamer zijn. Totdat ik het ziekenhuis mocht verlaten, wist mijn familie niet eens dat ik moest bevallen of dat mijn kind was geboren. Tijdens die drie dagen bleven enkele bewakers in de kamer, maar als de verpleegkundigen hen vroegen op de gang te gaan zitten, dan werkten ze meestal wel mee. Ik had verschrikkelijke verhalen gehoord over vrouwen die tijdens de bevalling aan het bed werden gekluisterd. Ik ben zo blij dat ik dat niet heb hoeven meemaken. De meeste verpleegkundigen hebben me als mens behandeld en niet als een gevangene.

Op de website Vrouw en gevangenis[en] kun je nog meer ervaringen lezen over hoe het is om op te groeien als een ouder in de gevangenis zit en wat de effecten daarvan op kinderen kunnen zijn.

Wat vind jij? Moet er meer worden ondernomen om zwangere vrouwen in de gevangenis te bevoordelen, terwijl er wereldwijd zwangere vrouwen zijn die geen enkele vorm van gezondheidszorg krijgen? Is er verschil tussen moeders die een straf in de gevangenis uitzitten en die daarbuiten? Moeten zij anders worden behandeld?

De foto “17 november” die gebruikt is om dit artikel te illustreren, is gemaakt door daquella manera.