Brazilië: Rechtszaken dwingen populair politiek blog tot stoppen
De blog Nova Corja [het Nieuwe Uitschot, pt], een symbool van onafhankelijke onderzoeksjournalistiek in de Braziliaanse blogosfeer, heeft een afscheidsbericht gepubliceerd [pt]. Op 16 augustus heeft Rodrigo Alvares, de enig overgebleven blogger, aangekondigd dat hij de blog beëindigt vanwege verplichtingen op het werk en omdat hij door tijdgebrek minder berichten kan plaatsen dan hij zou willen.
In de 5 jaar dat Nova Corja online is geweest, viel de blog voornamelijk op door de berichtgeving over corruptieschandalen rond de regering van de Braziliaanse deelstaat Rio Grande do Sul. De beschuldigingen waren aanleiding voor het federale Openbaar Ministerie om een onderzoek te starten naar de dubieuze praktijken en de oneerlijkheid van gouverneur Yeda Crusius [en]. Nova Corja stond ook bekend om zijn sarcastische, zwarte humor en om zijn onverzettelijke tegenstand tegen PT [pt], de regerende arbeiderspartij van de Braziliaanse president Lula – hoewel de blog er door tegenstanders ook vaak van werd beschuldigd diezelfde partij te steunen.
Ten tijde van de publicatie van dit bericht waren er al bijna 300 mensen die commentaar gaven op het laatste bericht [pt]. Alvares meldt dat men de archieven van de blog online kan blijven raadplegen als bewijs van het gevecht tegen corruptie:
Espero que o A Nova Corja permaneça como registro da demência que assola não só o governo Yeda, mas a política gaúcha e brasileira. As eleições do ano que vem serão as mais importantes desde 1989, e boa parte da bandalha praticada por eles ultimamente está nos arquivos do blog.
ABRA$$O
$EE YOU
"$ee you". Ontwerp Leandro Demori. Van Cristiano Zanella's blog
Lúcia Freitas [pt] herinnert zich dat Nova Corja de enige Braziliaanse blog was dat in april jl. was uitgenodigd om de G20-top bij te wonen [en] in Londen. Ze is uitermate verontrust dat het nieuws zo weinig interesse heeft gewekt in de blogosfeer; online zijn slechts een paar weblogberichten en reacties op Twitter te vinden:
Não houve proteção da comunidade, blogagem coletiva, indignação. Passou batido.
Bad, bad bloggersUm mergulho no silêncio de jornalismo bem-feito, claro, contundente. Derrubado por uma sequência de processos na justiça que dão dores de cabeça incuráveis a cidadãos no exercício do seu direito à livre expressão.
Este tipo de silêncio é péssimo para todos nós.Eu, como blogueira E jornalista, fico com vergonha, vergonha, vergonha. Primeiro de mim, por não ter lido os feeds por dois dias e não ter visto tamanho absurdo. Segundo de meus vizinhos de rede, que se reúnem tão facilmente para o #lingerieday, mas não se preocupam nem por um instante com as questões mais profundas que nos cercam e atingem.
Een bron van goed geschreven, duidelijke en krachtige journalistiek valt stil. Te gronde gericht door een serie rechtszaken die mensen die hun recht op vrije meningsuiting uitoefenen ongelooflijke kopzorgen bezorgden.
Dit soort stilte is slecht voor ons.
Als blogger en journalist voel ik schaamte, schaamte, schaamte. In de eerste plaats omdat ik mijn feeds al twee dagen niet heb gelezen en deze kolder niet eerder heb gezien. In de tweede plaats voor mijn netwerkburen die er geen moeite mee hebben om bij elkaar te komen voor een #lingerieday, maar die de ogen sluiten voor de zwaardere onderwerpen waar we mee te maken krijgen.
Terwijl het in de blogosfeer voornamelijk stil blijft, of men zich er niet bewust van is dat Nova Corja niet meer actief is, is er één blogger die het nieuws toejuicht: Polibio Braga [pt], één van de aanklagers van de blog, is blij dat hij meegewerkt heeft aan het verdwijnen van weer een blog. Dat deed hij een paar jaar geleden ook al toen hij een rechtszaak aanspande tegen de blog Tomando na Cuia [pt] (nog steeds online, maar met een ander webadres). De tweede keer won Nova Corja de zaak [pt], omdat de rechtszaak op grond van absurditeit werd afgewezen. Toch juicht Polibio Braga [pt]:
A remessa dos dois blogs para o aterro sanitário virtual da Web, é uma homenagem do editor a todos os jornalistas caluniados por grupos iguais de delinqüentes políticos petistas. Além da família comum, os editores dos dois blogs escondiam-se sob pseudônimos e alojamentos em provedores fora do país que acolhem todo gênero de bandidos.
Vanwege het onderzoekswerk, waarbij men de belangrijkste media vaak te slim af was, kreeg Nova Corja in de vijf jaar van zijn bestaan te maken met drie rechtszaken. Enkele bloggers en hun familieleden ontvingen zelfs diverse bedreigingen. Volgens Marcelo Träsel [pt], een voormalig medewerker van de blog, is het belangrijkste motief voor het beëindigen van de blog inderdaad gelegen in de drie rechtszaken en niet in de angst van de bloggers voor mogelijke consequenties:
O problema é que eles custam dinheiro, mesmo quando o juiz decide a seu favor, e, principalmente, tomam muito tempo. Todos os membros atuais e antigos da Corja têm empregos e famílias para cuidar. O jornalismo político era algo como uma prestação de serviços à sociedade, um voluntariado. Quando os poderosos foram perturbados e resolveram se aproveitar do Judiciário para tentar calar a Corja, porém, a sociedade mostrou-se incapaz de ajudar. O tempo livre antes dedicado ao jornalismo passou a ser dedicado a defender-se da litigância de má-fé. Algumas famílias até mesmo sofreram ameaças.
Träsel, die stelt dat het nieuws een nagel is aan de doodskist van de democratie, gaat door en dringt erop aan in Brazilië een soortgelijke organisatie in het leven te roepen als de Electronic Frontier Foundation [en]:
Algumas lições importantes podem ser tiradas desse caso. Primeiro, percebe-se que o bom jornalismo ainda faz diferença. A luz do dia incomoda aos poderosos e, no contexto da comunicação em rede mediada por computador, está ao alcance de qualquer cidadão expor os fatos ao sol. É o que chamo de webjornalismo cidadão, uma prática cada vez mais incensada como panacéia para os problemas do jornalismo. Pois bem, esse caso mostra os limites do webjornalismo cidadão.
Expostos ao sol, os políticos e sua entourage costumam sentir-se acuados e apelam ao Judiciário para tentar calar seus inimigos. Não precisam nem mesmo vencer um processo: os trâmites legais em si mesmos já têm um enorme poder disruptivo sobre o trabalho de pessoas que não vivem para a política e precisam se dedicar à vida real. Repórteres funcionários de empresas de comunicação podem contar com o setor jurídico para defendê-los nestes processos e seguir com sua rotina produtiva. Também não precisam pagar os custos judiciais. Repórteres amadores ou sem apoio institucional, por outro lado, são alvos fáceis para a intimidação jurídica.
Politici en hun aanhangers voelen zich vaak in de hoek gedreven als ze worden ontmaskerd en proberen via de rechterlijke macht hun vijanden het zwijgen op te leggen. Ze hoeven de zaak niet eens te winnen: de gerechtelijke procedures zijn op zichzelf al ontwrichtend genoeg om een einde te maken aan het werk van mensen die hun brood niet verdienen met politiek bedrijven, maar die echt werk verrichten om aan de kost te komen. Verslaggevers die in dienst zijn van mediabedrijven kunnen gebruik maken van de juridische afdeling van het bedrijf, die hen tijdens rechtszaken bijstaat, en kunnen daardoor doorgaan met hun werk. Zij draaien ook niet op voor de kosten van de rechtszaak. Amateurs of verslaggevers zonder de steun van een organisatie zijn daarentegen een makkelijk doelwit voor juridische intimidatie.
Maurício Caleiro [pt] zegt dat achter de beweging om blogs een halt toe te roepen, de machtige en corrupte krachten zitten die zich gewoonlijk mochten verheugen in het stilzwijgen van de belangrijkste, medeplichtige media. Hij roept op tot onmiddellijke actie:
Portanto, se nada for for feito para garantir ao menos a certeza de defesa jurídica, a blogosfera política independente e crítica – que, diante dessas circunstâncias, tende a encolher – vai repetir o que acontece no universo do grande capital que tanto critica: blogueiros que são suportados por portais ou que, devido a alta audiência e longevidade na rede, já constituiram suas próprias redes informais de proteção jurídicas, tendem a sobreviver; a massa de neófitos e de independentes que lutam para conquistar um espaço ficará jogada aos tubarões da litigância. Portanto, é preciso reagir. E já.
Meer informatie over recente aanvallen op de vrijheid van meningsuiting in Brazilië is te vinden in de volgende artikelen op Global Voices:
Plaintiffs try to silence one of the country's leading journalists [en]
Judicial decisions, a growing threat to online freedom [en]
