Als je nog niet van de film Slumdog Millionaire hebt gehoord, dan heb je waarschijnlijk alle geruchten en mond-tot-mondpubliciteit rond de film in de afgelopen paar weken gemist. Deze verrassende “underdog”-film die de filmtheaters bijna niet had gehaald, heeft vier Golden Globes gewonnen en tien Oscar-nominaties gekregen. De film van de Britse regisseur Danny Boyle, gemaakt met een klein budget van 15 miljoen dollar, is gebaseerd op de roman Q and A [en] van de Indiase diplomaat Vikas Swarup [en]. In de film spelen voornamelijk nieuwe, onbekende filmsterren, met uitzondering van een aantal bekende Indiase sterren zoals Anil Kapoor [en] en Irfan Khan [en]. De film gaat over Jamal, een arme jongeman uit de sloppenwijken van Mumbai, die door een gelukkig toeval in de enorm populaire tv-quiz “Weekend Miljonairs” terechtkomt. Wat gebeurt er? Wint hij of niet? Dat vertellen we hier niet.

Danny Boyle. Foto van Flickr-gebruiker stits, gebruikt onder een Creative Commons-licentie

De film is gedraaid door een gemengde Brits-Indiase filmploeg in Mumbai, India, en is eind vorig jaar in de Verenigde Staten en Europa uitgebracht. Vorige week is de film in India uitgebracht. De film kreeg geweldige besprekingen en recensies in de VS, maar de meningen in India waren verdeeld. Dat de filmmuziek van AR Rahman [en] in India door iedereen goed is ontvangen, is niet verwonderlijk. Het is fascinerend hoe uiteenlopend de recensies en feedback op Slumdog Millionaire zijn. Het weblogartikel dat misschien wel het meeste stof deed opwaaien, was het artikel van de Indiase superster Amitabh Bachchan. De heer Bachchan, een zeer actieve blogger, zei het volgende over de film [en] in een van zijn eerdere artikelen:

“Wat ik hierboven zeg, is ingegeven door de reacties in weblogs op de film ‘SlumDog Millionaire’ en de boosheid van sommigen over de inhoud van de film. Als India in SM al wordt afgebeeld als een smerig ontwikkelingsland in de onderbuik van de derde wereld en pijn en walging veroorzaakt onder nationalisten en patriotten, bedenk dan dat er zelfs in de meest ontwikkelde landen een duistere onderbuik bestaat en gedijt. Maar het idee van SM, door een Indiër geschreven en door iemand uit het westen bedacht en verfilmd, krijgt creatieve erkenning in de vorm van een Globe. Het andere idee had die erkenning misschien niet gekregen.”

Zoals te verwachten was, werden de opmerkingen van de heer Bachchan zeer kritisch gelezen door de media en bloggers. Just Jo schrijft in zijn artikel You Have No Idea Sir jee [en] dat, hoewel hij Slumdog Millionaire niet heeft gezien, de sloppenwijken in de film echt bestaan in Mumbai, India. Hij schrijft:

“Voor het geval het u niet was opgevallen, Sirjee: Hollywood heeft telkens opnieuw de slechte en treurige elementen van hun maatschappij in hun films laten zien. Als ik uw redenering volg, dan zou de wereld, na het zien van Hollywood-films, moeten denken dat Amerika alleen bestaat uit criminelen, racisten, verkrachters, zwangere tieners, drugshandelaars, pedofielen, enz. Maar is dat zo? Ze hebben dit prachtige medium, de film, gebruikt om dit kwaad te bestrijden, Sirjee. En u wordt boos als hier hetzelfde gebeurt. Trouwens, u was ook nog eens boos op de legendarische filmmaker Satyajit Ray!”

Sinds dat eerste artikel over Slumdog Millionaire heeft de heer Bachchan nog een artikel [en] geschreven waarin hij zijn uitspraken verduidelijkt en schrijft hoe hij regisseur Danny Boyle en acteur Anil Kapoor heeft gesproken.

Nandan Nilekani [en], mede-oprichter en hoofd van Infosys, de grootste IT-dienstverlener van India, heeft een heel interessant artikel geschreven waarin hij zegt dat films in India de “zeitgeist” van een generatie zijn. Nilekani vergelijkt Slumdog Millionaire met Indiase films uit de jaren zeventig van de vorige eeuw en merkt de verschillen in wereldbeeld op tussen deze twee generaties. Hij schrijft:

“De film gaat eigenlijk over ambities en over dromen die uitkomen. Deze ‘gewone man’ Jamal is niet boos, zoals de Indiase mannen uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. Hij is zowel hoopvol als meedogenloos, uitdagend en trots op zijn afkomst, ook al noemen de mensen om hem heen hem een ‘slumdog’, een hond uit de sloppenwijken. Hij weet wel beter – namelijk dat het niet uitmaakt waar je vandaan komt, alleen waar je heen gaat.”

Maar wat vinden de jonge Indiërs van de film? Vinden zij dat het een hoopvolle film is over ambities en dromen die uitkomen? Het blijkt dat niet alle jonge Indiërs die hoopvolle noot in de film zien. PH van Desicritics [en] schrijft dat hij Slumdog Millionaire niet “aantrekkelijk” vond en legt uit:

“In tegenstelling tot zijn tegenhangers uit het Amerikaanse zuiden wordt Jamal nooit echt de stem van de man in de straat uit zijn tijdperk in de Indiase geschiedenis; hij vertelt ons nooit interessante verhalen over andere mensen vanuit zijn positie als ‘outsider'… Hierdoor wordt Slumdog een halfslachtige, zwakke poging: het wil een sprookje zijn en de armoede in de stad vastleggen, maar slaagt in geen van beide.

PH concludeert:

“Slumdog is dus op z'n best een poging om een mierzoet gerecht met een bitter sausje te serveren.”

Meera Sinha [en], een jonge Indiase-Amerikaanse die een jaar in India woont, heeft de film gezien. Ze wijst ons op de reacties van bewoners van de sloppenwijken van Mumbai, die hebben geprotesteerd tegen de term “slumdog” waarmee ze worden omschreven. Belangrijker nog, Meera wijst ons op de discussie die de film heeft veroorzaakt. Ze schrijft:

“Dit soort gezonde kritiek op populaire cultuur helpt ons om onze relatie met de media en de manier waarop zij ons afschilderen, te begrijpen.”

Of mensen de film nu goed vinden of niet, feit is dat Slumdog Millionaire in India heeft geleid tot een debat over armoede, ondernemerschap en Indiase films. Hopelijk leidt dit debat tot resultaten.

Verkleinde afbeeldingen van Flickr-gebruikers Richliu & dq, gebruikt onder een Creative Commons-licentie.